جنون نخواندن

بسیار دیده می‌شود که افرادی بعد از خرید یک کتاب تا سال‌ها آن را از قفسه کتاب‌ها بیرون نمی‌آورند و با وجود ماندن کتاب‌های نخوانده در قفسه‌شان همچنان در حال خرید و اضافه کردن کتاب هستند. خرید و جمع کردن کتاب در برخی افراد به اعتیاد تبدیل شده است و حالا چند درصد از این کتاب جمع‌کن‌ها به طور جدی کتاب‌هایشان را مطالعه می‌کنند، خیلی مشخص نیست. حتما در اطراف ما افرادی هستند که تمام تازه‌های نشر یا کتاب‌های پرفروش را با توجه به حوزه علاقه‌مندی خود خریداری می‌کنند، ولی حتی برگی از آن را ورق نزده‌اند. تفاوت آدم‌ها در تعامل با کتاب، از همان سال‌های مدرسه معلوم می‌شود. بعضی‌ها با وسواس از کتاب‌هایشان مراقبت می‌کنند، در حالی که خیلی‌ها بلایی نیست که سر کتاب‌هایشان نیاورند. اما آدم‌هایی هستند که به معنی دقیق کلمه، به کتاب‌خریدن معتادند. عشق زندگی آنها کتاب جمع کردن است و خانه ایده‌آل آنها خانه‌ای است که ستون‌هایش زیر سنگینی کتاب خم شده باشد بی آن‌که حتی نیمی از کتاب‌های خریداری شده را ورق زده باشند، اما به دنبال اثر تازه‌ای از نویسنده‌ای هستند که هیچ‌کدام از آثارش را نخوانده‌اند. البته که اعتیاد به خرید کتاب را هم می‌شود در گروه لذت خرید جست‌وجو کرد. در اصطلاحات روانپزشکی اختلالی با عنوان اعتیاد به خرید وجود ندارد، اما از آنجا که این اختلال به خریدهای افراطی منجر می‌شود می‌توان آن را در دسته اختلال‌های اضطرابی قرار داد. برخی روان‌شناسان معتقدند اعتیاد به خرید کتاب درست مانند اعتیاد به مواد مخدر است و هیجان و شعف قبل از خرید و نشاط هنگام خرید درست مانند مصرف مواد مخدر است. تعداد دفعات و مبالغ هزینه‌شده در هر خرید باید بیشتر شود تا احساس نشاط در فرد پایدار بماند. البته که این خصیصه در مورد بسیاری دیگر از اجناس هم مصداق دارد، اما چیزی که خرید کتاب را کمی متفاوت از دیگر اجناس می‌کند ارائه تصویری است که خریداران کتاب دوست دارند از آن برای معرفی خود به دیگران استفاده کنند. تصویر فرد هنردوست، تصویر یکی از مصرف‌کنندگان انگشت‌نمای کتاب‌هایی است که احتمالاً هرگز خوانده نمی‌شدند.

میثم اسماعیلی

روزنامه‌نگار