گفت وگوی جام‌جم بامعاون برون‌مرزی صداوسیما درباره عملکرد شبکه پرس‌تی‌وی :

در زمین دشمن عملیات می‌کنیم

سیاست خارجی، روابط بین‌الملل و دیپلماسی کشورها امروزه دیگر در دایره نشست و برخاست‌های صرف سیاستمدارانه و ارتباطات سنتی میان کشورها محدود نیست. حالا دیگر تاثیرات شگرف و تحولات ارتباطاتی جدید، «دیپلماسی رسانه‌ای» را به مثابه ایفاگر نقش‌های حساس، متنوع و متکثر رسانه‌ای در جایگاه شاخصه‌ای مهم در تغییرات ژئوپلیتیک جهانی نشانده است.
کد خبر: ۱۱۵۰۹۶۸
در زمین دشمن عملیات می‌کنیم

در جامعه اطلاعاتی و فرااطلاعاتی امروز، ظرفیت‌سازی ارتباطی - فرهنگی را نیز ابزار رسانه، کارآمد ساخته و چالش‌ها را به فرصت‌های اصیل و هوشمندانه بدل می‌کند. قدرت نرم و مولفه‌های آن اکنون در قامت رسانه پدیدار شده و یک سر هر تاکتیک هجومی، دفاعی و زمینه‌ساز در جنگ نرم را به رسانه گره می‌زند. سهم ایران از این جبهه گسترده را شبکه‌های برون‌مرزی صداوسیما و از جمله مهم‌ترین‌هایشان «پرس تی‌وی» نمایندگی می‌کند. شبکه‌ای که دوست و دشمن به اهمیت، قدرت و قوت استراتژیک آن اذعان دارند. با دکتر پیمان جبلی ، معاون برون‌مرزی رسانه ملی که در عین حال ریاست این شبکه را هم به عهده دارد، درباره «پرس تی‌وی» و دغدغه‌ها و چالش‌هایش در روزهای ورود به دوازدهمین سال فعالیت آن به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

در ابتدای گفتوگو از چالشهایی که پیش روی پرس تیوی است بگویید. شاید موضوعات مالی و بودجهای مهمترینشان باشد ولی قطعا رسانهای با اهمیت و برد بینالمللی پرس تیوی در ابعاد مختلف با چالشهای گوناگون روبهرو است.

بله، همینطور است. پرس تیوی نه تنها مانند شبکههای داخلی صداوسیما بلکه بیشتر از آنها با چالشهای بودجهای دست به گریبان است. دلیل این امر و نمود و تاثیر ژرفتر این مشکل در پرستیوی، بازمیگردد به همان برد و تاثیر فراتر این شبکه در ابعاد بینالمللی. در واقع اینجا دیگر میدان رقابت و فضای جولان، بسیار وسیع و در اندازههای جهانی است. به ویژه اینکه پرستیوی در سالهای شروع فعالیتش بهعنوان یک تریبون قدرتمند از جنبههای تکنیک خبری، تشخص رسانهای و حتی تا حدودی تکنولوژیک در ردیف رسانههای مطرح دنیا شناخته شده بود و لزوم حفظ این جایگاه با تنگتر شدن میدان رقابت و ظهور رسانههای جدید و قدرتگرفتن مضاعف شبکههای رقیب، کار ما را بسیار ویژهتر از هر زمان دیگری میکند.

واقعیت این است که پرس تیوی ارتش رسانهای جمهوری اسلامی است. این ارتش رسانهای بودجهای از جنس بودجه هجومی و دفاعی نیاز دارد. نهتنها پرستیوی که ما در همه گستره شبکههای رادیویی و بخصوص تلویزیونی برونمرزی به این توجه خاص نیازمندیم.

از دیگر سو، یکی از چالشهای پیش روی ما در مجموعه برونمرزی و بهطور اخص پرس تیوی حرکت شتابآلود دنیای رسانه در گذر از دروازه رسانههای ارتباط جمعی سنتی به سمت رسانههای نوین و فضای مجازی است. اگر نتوانیم خودمان را با آن روند رو به جلو هماهنگ کنیم، قطعا در مواجهه با تحولات سریع این حوزه، چالشهای جدی بیشتری را تجربه خواهیم کرد. شاید رسانههای سنتی مثل تلویزیون همچنان مانایی خود را تا حدود زیادی حفظ کنند اما ضریب نفوذ رسانههای نوین و شبکههای اجتماعی در فضای مجازی مرتب جا را برای رسانههای سنتی تنگتر و تنگتر میکند و عقب ماندن از این قافله جبرانناپذیر است.

واقعیت این است که ما در هر حال در زمینی با دشمن مبارزه میکنیم که مالکیت آن و حتی قواعد بازی در آن تا حدود زیادی در دست اوست. اگر مالکیت ماهواره برای جبهه غرب 70-60 درصدی است، اما مالکیت امثال فیسبوک صددرصدی است و ما در هر موقعیتی همواره درخطر حذف و اعمال نفوذ و قدرت هستیم.

در این زمینه چه اقداماتی انجام دادهاید؟ آیا معاونت برونمرزی و بالاخص پرس تیوی درخصوص فعالیت در فضای مجازی راهبردها و برنامه اجرایی تدبیر شدهای دارد؟

قطعا. خوشبختانه در زمینه استفاده از ظرفیتهای فضای مجازی میتوانیم ادعا کنیم در سطح سازمان صداوسیما حرف اول را میزنیم. این به آن عبارت است که ما هم در این زمینه پیشگام بودهایم و هم در حال حاضر پیشرو هستیم.

شاهد مثال این پیشرفت و قوت رسانهای را من از «نیوزویک» نقل میکنم. در یکی دو هفته گذشته همکاران ما در بخش وبسایت و شبکههای اجتماعی پوشش خوبی از ماجراهای مهاجرین مکزیکی به آمریکا داشتند و مرتبا سوی دیگر این داستان را که با جداکردن فرزندان مهاجرین و نگه داشتن آنها در قرنطینه، غمانگیز و خشمآلود میشد به نمایش گذاشتند. این روند به جایی رسید که یکی از خبرنگاران «فارین پالیسی» روی توئیت پرستیوی منشن کرد: «تلویزیون دولتی ایران دیگر نیازی به پخش شعارهای مرگ بر آمریکا ندارد. تنها تصاویری را که دولت آمریکا خودش منتشر کرده، به نمایش میگذارد.» نیوزویک هم همین قصه را نقل کرد و توجه همگان به موضوع اقتدار پرس تیوی در فضای مجازی هم جلب شد.

علاوه بر تیم خبره و کاربلد و خلاقی که در تهران داریم، پرستیوی در لندن هم در حال طراحی یک تیم متخصص فضای مجازی است که با خلاقیت از دل جامعه مخاطب اهداف ما را دنبال کند.

دیگر اینکه در سالی که پیش رو داریم شاهد تحول در این بخش از فعالیت شبکه در فضای مجازی خواهیم بود؛ تحولی که با ساخت اینفوکلیپهای جذاب و هر چه تصویریتر کردن و ویدئومحورتر شدن فعالیتهایمان شروع کردهایم و در سال جدید دامنه کمی و کیفی بیشتری خواهد گستراند و در کنار آن از طراحی وب سایت جدید پرس تیوی نیز رونمایی خواهد شد.

سالی که گذشت در واقع اولین سال از دومین دهه عمر پرستیوی بود. برای ده سال دوم حضور پرس تیوی در سپهر رسانهای چه برنامههایی را آغاز کردید و چه افقی پیش روی شماست؟

یکی از مهمترین کارهایی که در معاونت برونمرزی شروع کردیم و در میانه سال گذشته به نتایج نسبتا خوبی هم دست یافت، توجه دادن مسئولین، تصمیمسازان و سیاستگذاران به لزوم حمایت ویژه از برونمرزی و بهطور خاص شبکههای خبری آن و از آن جمله پرس تیوی بود. با نظر لطف پروردگار، حمایت مجموعه رسانه ملی از این امر و کمک دوستانمان منجر به این شد که توانستیم برای اولین بار یک ردیف بودجه جداگانه برای برونمرزی به تصویب برسانیم.

با این پشت گرمی، جلسات تخصصی متعددی در شبکه برگزار کردیم و رویکرد کنداکتور پخش پرس تیوی را تغییر دادیم که بخشی از آنها با شروع دوازدهمین سال فعالیت شبکه روی آنتن نیز قابل مشاهده است. اما چیزی که عیان و بینیاز از بیان است این که تحول و پیشرفتهای جهشی و حتی بطئی در روند فعالیت رسانه، نیاز به پشتوانه مالی دارد و اگر این حمایت مالی که در بودجه رسانه ملی از برونمرزی به عمل آمده، روی میز عملی نشود، راه به جایی نخواهیم برد. کما اینکه متاسفانه مجبور شدیم حدود 50 درصد از برنامه عملیاتی تحول جدول پخش پرس تیوی را که هم ماهیت محتوایی و هم ساختار برنامهها را با یک دگرگونی مطلوب روبهرو میکرد، متوقف کنیم تا تکلیف تخصیصهای بودجهای مشخص شود.

در این طرح تحولی، ضرباهنگ کنداکتور بسیار سریع و بخشهای خبری متنوع و در دل خود حاوی داستانهای گوناگون خبری و نرم و جذاب میشوند. در واقع «داستان» و «روایت» از زاویه دیدهای مختلف، در بطن اخبار سخت جانمایی شده و جذابیت بخشهای خبری را دوچندان میکند، «سناریو نویسی» برای خبر با یک رویکرد متفاوت اجرایی شده و در نهایت همه ابزارهای هنری و امکانات سختافزاری از حرکت دوربین، قاببندیها و ... تا تغییرات زیربنایی و قابل توجه دکور خبر و فضای فیزیکی بازنمایی بصری اخبار و چهره شبکه، به کمک این طرح تحولی میآیند که البته همانطور که یادآور شدم فعلا با حداقل ابتنای بر برنامهریزی از پیش انجام شده، روی آنتن میرود و امیدواریم بزودی با تامین مالی مناسب، شاهد پیشرفت و عملیاتی شدن کامل آن باشیم.

همه اینها در حالی است که پرستیوی به عنوان تریبون جهانی نظام، عملا 30 سال از عمر انقلاب را از دست داد و تازه سال 2007 و در شرایطی که رقبای قدرتمندی در جهان رسانه، پیش از ما سربلند کرده بودند، وارد فضای رقابت با رسانههای قدرتمندی مثل سیانان و بیبیسی و فرانس 24 و ... شد. چند سال از این 10 ـ 11 سال را هم یا درگیر تحریمهای رسانهای بود یا به تبع کلیت رسانه ملی، با مشکلات بودجهای و تامین مالی سر کرد. در چنین شرایطی و با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی که به واسطه تحریمها ایجاد شده و احتمال تحریم رسانهای را هم در بسته تحریمهای آمریکا باید داد و چیز دور از ذهنی نیست، نقش رسانههای برون مرزی در رساندن صدای ایران به جهان را چگونه ارزیابی میکنید و آینده این روند را چگونه میبینید؟

حتما به خاطر دارید که ما قبل از پرس تیوی، «العالم» را راهاندازی کرده بودیم اما از جهتی به سبب زبان آن که عربی است، شاید بشود گفت که العالم تا حدودی ماموریت منطقهای دارد و برد جهانی و بینالمللی پرس تیوی گستردهتر است. اما درباره پرس تیوی، دقیقا همان چیزی را گفتید که مدنظر من بود. در چنگ گرفتن افکار عمومی کار آسانی نیست. قدرت و تاثیر پرستیوی به قدری بالاست که وقتی در جریان یک بحران مهم منطقه خاورمیانه، پرستیوی مرجع انتشار اخبار شد و هیمنه انحصار خبری رسانههای غربی فرو ریخت، مردم لندن مقابل بیبیسی تجمع کردند و اعتراض خود را نسبت به رسانهای که از مالیات آنها تغذیه میشود، ولی حقایق را به آنها نمیگوید، اعلام کردند. حالا حفظ و گسترش این نفوذ چه لازمههایی دارد؟ و اگر تحریم شویم چه باید بکنیم؟ دستگاههای قانونگذاری و اجرایی از مجلس تا وزارت امور خارجه و...، چه برنامهای برای حمایت از این تریبون دارند؟ اینها سوالات مهمی هستند که پاسخ به آنها نقشه راه پرس تیوی و سایر شبکههای برونمرزی را ترسیم میکند. تریبون رسانه برونمرزی جمهوری اسلامی منحصربهفرد است و با توجه به وضعیت رسانهای دوستان و رقبا و دشمنان ما مهمترین ابزار رسانهای دستگاه دیپلماسی کشور در بیرون مرزها هم باز همین رسانههای برون مرزی خودمان هست. در واقع دیپلماسی عمومی ایران در آن سوی مرزها یک سلاح بران و قدرتمند دارد که
پرس تیوی است و ما از این حیث ممتاز و متمایزیم. لذا حمایت از این ابزار ویژه هم باید ویژه باشد.

و تازه همه میدانیم که نظام سیگنال رسانی در دنیا عمدتا در اروپا و آمریکا متمرکز است و سهم مابقی دنیا به نسبت کمتر...

هر چقدر هم به آن نیمه کمتر امید داشته باشیم، طبیعی است که پخش سنتی ما همانطور که قبلا هم در ماجرای تحریم ماهوارهای تجربه کردیم، با مشکل روبهرو میشود. در چنین وضعیتی اما با اینکه دشمنان و مخالفان ما هم رسما از قدرت و دایره نفوذ رو به وسعت ما در هراسند و مثلا العربیه انگلیسی چندی پیش از «فقدان بازدارندگی تهدیدها و تحریمها» در روند کار ما سخن گفته و نوشته است که پرس تیوی و شبکههای برونمرزی ایران حتی در بدترین شرایط و حذف از ماهوارهها نفوذ خودشان را از طریق اینترنت و فضای مجازی از دست نداده و به کارشان ادامه میدهند، ماجرا به همین جا ختم نمیشود.

اما شما معتقدید که تمام اینها دلیل آن نیست که جبهه مورد انتظار برای حمایت از پرستیوی لحظهای دچار خلل و خدشه شود.

حتما. واقعیت این است که ما خود را پرچمدار رسانههای آلترناتیو در دنیا میدانیم. حفظ این جایگاه کار سادهای نیست و حمایت میطلبد. در هر حال ما با تمام قدرت و بیش از برآیند مورد انتظار از امکانات سختافزاری، توان تکنولوژیک و نیروی انسانی موجود به پیش خواهیم رفت و معتقدیم مزیتهای نسبی ما که از «ایرانی بودن» و «متفاوت بودن» ما سرچشمه میگیرد راه خود را در دل مخاطب باز میکند و همانطور که با همه مشکلاتی که خاطرنشان کردید، سرعت و قدرت نفوذ حرکت ما بیش از عمر 11 ساله پرستیوی بوده است، در ادامه مسیر هم همچنان پیشتاز خواهیم بود.

حسام آبنوس

رسانه

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها