فهرست اتحادیه حفاظت از گونه‌های در معرض خطر انقراض (IUCN) گونه‌های گیاهی را بر اساس اهمیت طبقه‌بندی کرده است. بر اساس این فهرست، گونه‌های گیاهی در شش طبقه دسته‌بندی شده‌اند و به این شکل ارزش هر گونه با توجه به طبقه‌ای که در آن قرار گرفته، مشخص شده است.
کد خبر: ۱۱۳۸۷۰۲
ذخیره‌گاه‌های جنگلی، گنجینه‌های نادر

بیشتر گونههای گیاهی ارزشهای پزشکی، صنعتی، غذایی و ... دارند. مثلا از سرخدار یک نوع داروی ضد سرطان به دست آوردهاند و هنوز مطالعات در این رابطه تکمیل نشده است. به همین دلیل باید گونههای گیاهی بویژه گونههای در معرض خطر انقراض را به هر طریقی ازجمله ایجاد ذخیره گاههای طبیعی و باغی حفظ کرد تا اگر این گونه در طبیعت از بین رفت، مرجعی برای بازسازی ذخایر وجود داشته باشد.

گونههای نادر در سطح ملی خیلی اهمیت دارند. بخشی از این گونههای نادر مربوط به نواحی رویشی ایران، تورانی و مدیترانهای است. سطح عناصر مدیترانه در مناطق پنجگانه رویشی بسیار محدود است. منطقه رویشی مدیترانه یکی از نادرترین مناطق گیاهی ایران است که گونه بارز آن ارغوان و زربین است.

ارغوان در مشهد و برخی نقاط دیگر کشور پراکنده شده است. مدیریت این گونه در مشهد وضعیت مطلوبی ندارد. زربین در کل زاگرس و شمال به صورت محدود وجود دارد و باید آنها را حفظ کرد.

برخی دیگر از گونهها مثل فندق را میتوان برای اصلاح پایههای زراعی استفاده کرد، در نتیجه باید پایههای طبیعی آن حفظ شود.

چون در کشورمان هنوز بر اساس لیست IUCN گونههای ذخیرهگاهی مشخص نشده و قوانین مربوط را در آن بدرستی پیاده نکردهاند به همین خاطر چهار طبقه برای گونههای ذخیرهگاهی تعیین شده است.

براساس دستورالعملهایی که تدوین شد، باید این گونههای ذخیرهگاهی تحت پوشش حفاظت فیزیکی قرار گیرد. یعنی مثلا با سیم خاردار محصور شود تا از ورود گردشگر به این نواحی جلوگیری به عمل آید، زیرا بر اساس اصول مدیریت علمی ذخایر جنگلی باید تا آخرین تک پایه یک گونه ذخیرهگاهی را بهعنوان هسته مرکزی ذخیرهگاه در نظر گرفت. برای هسته مرکزی نیز نمیتوان برنامه تفرجی تعریف کرد. در اطراف هر ذخیرهگاه جنگلی، پنج ناحیه یا زون تعریف میشود. نزدیکترین زون به ذخیرهگاه جنگلی، زون تحقیقاتی است که فقط اقدامات تحقیقاتی در آن انجام میشود. این درحالی است که در سطح دوم میتوان برنامهریزی تفرجی داشت. البته این شرایط تا کنون محقق نشده و با توجه به وضعیت گردشگری بیقاعده، احتمال محقق شدن دستورالعملها بسیار ضعیف است.

مرتضی شریفی

عضو شورایعالی جنگل

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها