فصل سرد صنایع دستی

شاید اولین اتفاق، استعفای ناگهانی معاون صنایع‌دستی سازمان میراث فرهنگی بود که سوالات و نگرانی‌های زیادی درخصوص آینده مبهم این معاونت ایجاد کرد! این‌که چه کسی و چه وقت دوباره سکان کشتی صنایع‌دستی را به دست خواهد گرفت و آیا توان راندن آن در دریای پرتلاطم مشکلات این حوزه و قوانین گاه دست و پاگیرش را خواهد داشت یا نه؟

اتفاق بعدی اما برگزاری نمایشگاه ملی صنایع‌دستی در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران بود که گرچه ابتدا اتفاقی بسیار مبارک و میمون می‌نمود، اما در عمل و نتیجه چیزی ورای این رقم خورد. نمایشگاه ملی صنایع‌دستی از سه‌شنبه 15 تا پنجشنبه 18 اسفند برگزار شد و همزمانی آن با نمایشگاه توانمندی عشایر و روستاییان سراسر کشور ( برخلاف تصور اولیه)، مانع از فروش خوب هنرمندان صنایع‌دستی شد.

گفت‌وگوی جام‌جم با غرفه‌داران صنایع‌دستی در سالن 5 و 13 در دو روز اول نمایشگاه از فروش تقریبا صفر و نارضایتی شدید آنها حکایت داشت. صبح آخرین روز یعنی 18 اسفند، اما غرفه‌داران از فروش اندک خود به جام‌جم گفتند و البته تاکید کردند این میزان فروش جبران هزینه بیش از سه میلیونی تومانی آنها برای شرکت در نمایشگاه صنایع‌دستی تهران را نخواهد کرد و آنها متضرر به شهر و دیار خود بازخواهند گشت.

اعتراض و گلایه هنرمندان صنایع‌دستی کشورمان البته به گوش مسئولان سازمان صنایع‌دستی هم رسید، زیرا پویا محمودیان، مدیرکل دفتر صادرات معاونت صنایع‌دستی کشور که صبح جمعه برای پایش و بازدید از نمایشگاه درمیان غرفه‌داران حاضر شده بود، در واکنش به اعتراض آنها و در پاسخ به سوال خبرنگار جام‌جم مبنی بر این‌که سازمان چه تعهدی در قبال ضرر غرفه‌داران احساس می‌کند و برای جبران ضرر این هنرمندان چه برنامه‌ای دارد، گفت معاونت صنایع‌دستی تمام تلاش خود را به کار خواهد گرفت تا برای آن گروه از هنرمندان و غرفه‌داران که فروشی نداشتند و متحمل ضرر و زیان شدند، دست‌کم شرایط و تسهیلاتی فراهم کند که بتوانند در نمایشگاه‌های بعدی آسان‌تر و ارزان‌تر حضور یابند تا بلکه جبران زیان آنها در این نمایشگاه شود.

محمودیان همچنین به این نکته اشاره کرد که نمایشگاه سال گذشته که در چنین تاریخی برگزار شده، با استقبال مردم و فروش خوب غرفه‌داران همراه بود، برای همین مسئولان تصمیم گرفته‌اند دوباره نمایشگاهی به نفع هنرمندان صنایع‌دستی و در حمایت از آنها برگزار کنند و اتفاقا مناسب دیدند این نمایشگاه همزمان با نمایشگاه توانمندی عشایر و روستاییان برگزار و باعث فروش بیشتر صنایع‌دستی شود، گرچه متاسفانه خلاف این تصور رخ داد و نمایشگاه توانمندی روستاییان و عشایر توانست با دنیای پرشور رنگ و نوا و موسیقی و محصولات خوراکی متنوع خود مردم را جذب و از نمایشگاه شیک و بزرگ صنایع‌دستی دور کند.

از ماجرای تلخ نمایشگاه صنایع‌دستی که خارج شویم یک اتفاق دیگر پایان سال بدی را برای صنایع‌دستی کشورمان رقم زد و آن خبر ناگوار بیرون کردن هنرمندان صنایع‌دستی سمنان از خانه تدین بود.

در روزهای گذشته خبری آمد که صندوق حفظ و احیا در حالی خانه تدین سمنان را به بخش خصوصی واگذار کرده که این خانه پیشتر در اختیار هنرمندان صنایع‌دستی استان قرار داشت.

خانه تدین که متعلق به یکی از تجار معتبر سمنانی بوده در خیابان طالقانی این شهر واقع شده و احداثش به اواخر دوره قاجاریه برمی‌گردد.

دو سال پیش اداره کل میراث فرهنگی استان سمنان، خانه تدین را در اختیار هنرمندان صنایع‌دستی گذاشت. 20 صنعتگر که در رشته‌های مختلف چون گلیم، فرش، جاجیم، نمدمالی، چرم دوزی و سنگ‌تراشی فعال هستند و برخی‌شان زنان سرپرست خانوارند، در ازای به امانت گذاشتن سفته و پرداخت ماهانه 70 هزار تومان، فضایی را به خود اختصاص دادند و به کار پرداختند. این هنرمندان در این دو سال کوشیدند با برگزاری پنجشنبه بازار و دعوت از مدارس و آموزش هنرهای مختلف به علاقه‌مندان، خانه تدین را به عنوان خانه‌ای برای صنایع‌دستی معرفی کنند.

به‌رغم این فعالیت‌ها در 13 اسفند، صندوق حفظ و احیا، خانه تدین را در اختیار بخش خصوصی گذاشت تا به رستوران تبدیل شود.

این اتفاق غم‌انگیز در حوزه صنایع‌دستی درحالی رخ داده که در سال‌های اخیر بارها صحبت‌هایی در ارتباط با اشتغال‌زایی و حمایت از تولید صنایع‌دستی توسط مسئولان کشور مطرح شده است.