«نای اسمیت» که بود و چه کرد؟!

به گزارش جام جم آنلاین ، این مخترع ورزشی اکنون یکی از بزرگ ترین مفاخر کشور کاناداست چرا که یکی از پرهیجان ترین و محبوب ترین ورزش های جهان را اختراع کرده است؛ نای اسمیت به تنهایی بسکتبال را اختراع کرد و به تنهایی نیز نخستین کتاب قوانین بسکتبال را به رشته تحریر درآورد.

نخستین خاستگاه علمی بسکتبال دانشگاه کانزاس بود، جایی که برای نخستین بار در تاریخ بسکتبال به طور علمی تدریس شد.
نای اسمیت در سال 1936 یعنی سه سال قبل از اینکه از این دنیا برود شاهد برگزاری رقابت های بسکتبال در المپیک 1936 برلین بود تا به این ترتیب اختراع بزرگ خود را به چشم ببیند.
رقابت های دسته اول مردان نیز برای نخستین بار در سال 1939 برگزار شد، سالی که نای اسمیت درگذشت.

ایده قرون وسطایی
نای اسمیت که اصالتا اسکاتلندی و متولد اونتاریوی کانادا بود نخستین ایده بسکتبال را در حین بازی با هم سن و سالانش در مزرعه ای در اونتاوریو به دست آورد. در این بازی همبازیانش باید سنگ های روی هم چیده شده را از فاصله ای معین با یک سنگ بزرگ تر فرو می ریختند. همان جا بود که جیمز جوان ایده ای پیشرفته تر در ذهنش شکل گرفت. همین جا بود که شکل گیری یکی از محبوب ترین ورزش های جهان کلید خورده شد. در سال های بعد نای اسمیت پس از پشت سر گذاشتن دوران دبیرستان وارد دانشگاه مک گیل در مونترال شد. نای اسمیت ورزشکار زبردستی در رشته ژیمناستیک به شمار می رفت و چند مدال هم به دست آورد.
داستان اختراع بسکتبال با فارغ التحصیل شدن او در سال 1888 و ورودش به کالج پروتستان ها ادامه یافت. در سال 1891 نیز تدریس در رشته های مختلف ورزشی در دانشگاه مک گیل را آغاز کرد و در نهایت برای تدریس راهی مدرسه ای بین المللی در شهر اسپرینگ فیلد ایالت ماساچوست شد.
شرایط بد این مدرسه بین المللی و کمبود امکانات شدید و البته سرمای استخوان سوز بار دیگر ایده بزرگی را در ذهن نای اسمیت به وجود آورد، ایده ای که نخستین بار در مزرعه و هنگام بازی با همبازیانش به ذهن خطور کرد.
همین که این ایده را در ذهن می پروراند اولتیماتومی را هم از سوی مدیر مدرسه دریافت کرد تا در محیطی بسته فعالیت های ورزشی مناسبی را برای دانش آموزان را در نظربگیرد.
او بلافاصله ورزشی را ابداع کرد که در ابتدا سه ویژگی داشت. ابتدا ازتوپی سبک استفاده کرد. سپس تصمیم گرفت به منظور جلوگیری از برخورد و مصدومیت پاس دادن را اجباری کند. در نهایت دفاع از گل را غیرقانونی اعلام کرد تا برخوردها به حداقل برسد. او هدفی را هم بالاتر از سطح زمین قرار دارد که همان سبدهای بسکتبال کنونی است. او نام اختراع جدیدش را بسکتبال گذاشت و در ادامه 13 قانون جدید دیگر برایش پی ریزی کرد.

سال 1891، تولد رسمی
در سال 1891 میلادی نخستین مسابقه بسکتبال تاریخ انجام شد. در ابتدا هر تیم متشکل از 9 بازیکن بود. سبدهای هلو نخستین هدف بسکتبالیست ها به جای سبدهای حلقه امروزی بود.
سبدهای هلو در فاصله سه متری از سطح زمین قرار می گرفتند، همان زمان نای اسمیت 13 قانون دیگر را هم به ورزش بسکتبال اضافه کرده بود.
در ابتدا قوانین بسکتبال ابتدایی و ساده بود اما پیچیدگی بیشتری به مرور زمان شامل حال آن شد. آن زمان دریبل کردن ممنوع بود و فقط پاس در دستور کار قرار داشت. بعد از به ثمر رسیدن هر گل بازی با «جامپ بال» از میانه زمین شروع می شد.

فقط بسکتبال
در سال 1892 بسکتبال به اوج محبوبیت رسید. در این زمان پیشنهاد شد که این ورزش به افتخار مبدعش به «نای اسمیت بال» تغییر نام پیدا کند پیشنهادی که نای اسمیت به شدت با آن مخالفت کرد. جیمز پس از آن راهی دانشگاه کانزاس شد تا تحصیلات پزشکی خود را پیگیری کند و در همان زمان برنامه بسکتبال مردان این دانشگاه را پی ریزی کرد. این کشیک، مخترع و مربی بیشتر تمایل داشت در امور بسکتبال مدیریت کند تا مربی گری. با اینکه مخترع بسکتبال بود اما کارنامه موفقیت آمیزی نداشت و شواهد نشان می دهد او 115 بار مربی گری کرد که تیمش فقط 55 مسابقه را با پیروزی به پایان برد. تیم کانزاس نقش بسیار مهمی در تولد بسکتبال در سایر نواحی ایالات متحده آمریکا دارد. این تیم به ایالت های مختلف سفر کرد و در همین حین تمی های بسکتبال «هاسک ایندین نیشن» و «جول ویلیام» تشکیل شدند.
در قرن بیستم تعداد دانشکده ها آنقدر زیاد شده بود که بتوان رقابت های بین دانشگاهی را پی ریزی کرد. نکته جالب این است که نای اسمیت هر چقدر بسکتبال بیشتر فراگیر شد بیشتر از آن فاصله گرفت و ترجیح داد به ژیمناستیک و کشتی بیشتر بپردازد.

به افتخار جیمز
خدمات جاودانه و ابدی جیمز نای اسمیت به بسکتبال باعث شد تا تالار مشاهیر بسکتبال در اسپرینگفیلد ماساچوست به افتخار او «نای اسمیت» نامگذاری شود. یادبودهایی از او نیز در سال 1959 وارد این تالار شد. نام جیمز نای اسمیت در سال های بعد وارد بسیاری از تالارهای مشاهیر بسکتبال هم شد.
جوایز متعددی نیز در دنیای بسکتبال با عنوان جایزه «نای اسمیت» به بازیکنان و تیم های برتر رقابت های مختلف اهدا می شود. اتحادیه ملی ورزش های دانشگاهی بانی اصلی اهدای «جایزه نای اسمیت» به بهترین مربیان و بازیکنان بسکتبال است. جام قهرمانی بسکتبال جهان هم به افتخار او «جام نای اسمیت» نام دارد.
زادگاه نای اسمیت یعنی المونت در انتاریو هر ساله محل برگزاری رقابت های بسکتبال سه نفره در تمامی رده های سنی است.
همه برای بسکتبال، بسکتبال برای نای اسمیت
بر طبق آخرین آمار اکنون بیش از 315 میلیون نفر در جهان بسکتبال بازی می کنند (بر طبق آخرین آمار و ارزیابی در سال 2016). بسکتبال هم اکنون یکی از محبوب ترین ورزش های جهان است. در دسامبر سال ۲۰۱۰ قوانین اولیهٔ بسکتبال که توسط جیمز نای‌اسمیت در سال ۱۸۹۱ نوشته شده بود و سند تأسیس رشتهٔ بسکتبال در جهان محسوب می‌شد، در حراجی‌ای در نیویورک به مزایده گذاشته شد و درنهایت یک میلیاردر بانکدار به‌نام «دیوید جی‌بوث» که فارغ‌التحصیل دانشگاه کانزاس بود، توانست آن را به مبلغ ۴٬۳۳۸٬۵۰۰ دلار بخرد تا این سند به گران‌قیمت‌ترین یادگار تاریخ ورزش در جهان بدل شود دیوید بوث در نهایت این سند را به دانشگاه کانزاس اهدا کرد.

هیلدا حسینی خواه / جام جم آنلاین