آیا جنگ‌های زمینی به فضا کشیده می‌شود؟

این کارشناسان در گزارشی که اخیرا منتشر کرده‌اند هشدار داده‌اند روسیه و چین در حال توسعه فناوری مجموعه‌ای از سامانه‌های شناسایی، ناوبری و ارتباطات فضایی هستند که می‌تواند در صورت بروز یک جنگ فضایی با آمریکا استفاده شوند.

همچنین گفته می‌شود این دو کشور برنامه‌هایی را برای ساخت سلاح‌های نابودگر ماهواره دنبال می‌کنند که می‌توانند برتری نظامی آمریکا در جهان را تحت‌الشعاع قرار دهند. هرچند براساس یکی از بندهای معاهده‌ای موسوم به «استارت» که سال 1370 بین آمریکا و شوروی سابق امضا شد، این دو کشور متعهد شدند در زمینه توسعه سلاح‌های ضدماهواره فعالیتی نداشته باشند. زیرا این کار نه تنها باعث هزینه‌برشدن رقابت‌های تسلیحاتی بین آمریکا و شوروی می‌شود، بلکه بر پایه معاهدات بین‌المللی هیچ کشوری حق استفاده نظامی از فضای ماورای جو را ندارد.

به همین علت بعد از معاهده استارت عملا شاهد هیچ فعالیت موثری برای تولید سلاح‌های ضدماهواره در این دو کشور نبودیم. با این حال در سال 1386 چین نخستین سلاح ضد ماهواره خود را آزمایش کرد و به کمک یک موشک، یکی از ماهواره‌های مستعمل خود را در فضا نابود کرد. به فاصله کوتاهی پس از این اقدام، آمریکا از روی یکی از ناوهای جنگی خود، موشکی به فضا پرتاب کرد و یکی از ماهواره‌های قدیمی خود را از بین برد و به این طریق پاسخی سریع به آزمایش چینی‌ها داد. در آن زمان روسیه ترجیح داد وارد این گود نشود و صرفا با انتشار بیانه‌ای سیاسی عملیات چین را محکوم کرد.

اما آنچه در گزارش اخیر صدای کارشناسان اطلاعاتی آمریکا را درآورده، این است که در برابر این تهدید بالقوه چگونه باید عمل کرد؟ به اعتقاد آنها در صورت بروز جنگ احتمالی در دریای بالتیک یا شرق آسیا، آمریکا حتما روی توان ماهواره‌ای خود برای مدیریت جنگ حسابی ویژه‌ باز می‌کند. اما کارشناسان می‌گویند روسیه و چین به توانمندی دست پیدا خواهند کرد که به آسانی می‌توانند از طریق سلاح‌های ضد ماهواره یا روش‌های دیگر، ماهواره‌های آمریکایی را در فضا از کار بیندازند. مثلا به کمک سامانه‌های لیزری زمین‌پایه این امکان وجود دارد که ماهواره‌ها را در مدار از کار انداخت. بدون آن‌که نیاز باشد برای نابودی آنها موشکی به فضا پرتاب کرد.

این کارشناسان در گزارش خود می‌گویند فعالیت‌های فضایی روسیه و چین برای توسعه سامانه‌هایی مانند بازرسی از ماهواره‌ها و تعمیرات آنها در مدار، سوخت‌رسانی و غیره، با آن‌که بظاهر ماهیتی صلح‌آمیز دارند، اما در مواقع لازم می‌توانند به‌عنوان یک ابزار تهاجمی، توان فضایی آمریکا را تهدید کنند.

حال فارغ از تمام منع‌های قانونی برای استفاده نظامی از فضا، بدون‌شک بهره‌گیری از سلاح‌های نابودگر ماهواره می‌تواند جغرافیای سیاسی و نظامی جهان را تحت‌تاثیر قرار دهد و هزینه‌های زیادی در این زمینه بر کشورهای درگیر تحمیل کند.