چرا آمریکا و عربستان به جنگ یمن پایان نمی‌دهند؟

این یادداشت ناظر بر روشن کردن زوایا و انگیزه‌های آشکار و پنهان این جنگ تحمیلی است. اگر از زاویه نگاه حقوق بین‌الملل عمومی و عرف‌های پذیرفته شده سازمان و نهاد‌های بین‌المللی به این جنگ نگاه شود آن موردی که بروشنی رخ می‌نماید این است که تجاوز ائتلاف متجاوز به سرکردگی عربستان به یمن قطعا یک «جنایت جنگی»، «نسل‌کشی» و به نوعی شاید مصداق «پاکسازی قومی» باشد. نوع این نبرد یک جنگ شهری و حملات مکرر هوایی به مناطق مسکونی و غیرنظامی است. این مورد هم به طور سیستماتیک از طرف متجاوزان تکرار می‌شود. به طور طبیعی زنان، کودکان و کهنسالان اولین قربانیان حمله به مناطق مسکونی هستند. حتی در قوانین حقوق بین‌الملل هم در رابطه با «جنگ» خطوط قرمزی ترسیم شده است که در تجاوز نظامی به یمن این خطوط قرمز توسط متجاوزان به کلی نادیده گرفته شده است. گزارش‌های مقامات نهادهای زیر مجموعه سازمان ملل مانند سازمان بهداشت جهانی، یونسکو و... از دیدگاه حقوق انسانی منتشر شده است. اما این همه حقیقت نیست. واقعیت اصلی جنایتی است که در حق مردم یمن روا داشته می‌شود. جمعیت کشور یمن را از 24 تا 27 میلیون نفر تخمین زده‌اند، این تعداد جمعیت اگر تحت محاصره و جنگی به مدت دو سال و 9 ماه قرار بگیرد تعداد قربانیان آن بسیار بیشتر از آمارهای اعلام شده می‌باشد. به‌علت شرایط نامساعد جنگی، قطعی برق و عدم وجود رایانه ها، هنوز پردازش صحیحی از تعداد تلفات جنگ منتشر نشده است.

اظهارات مقامات مسئول سازمان ملل در حالی است که در زمان دبیر کلی بان کی مون بر این نهاد، نام عربستان که ابتدا در فهرست رژیم‌های کودک‌کش قرار گرفته بود، حذف شد و پس از واکنش‌هایی که به این اقدام شد، از طرف سازمان ملل قول بازنگری داده شده که به گذشت زمان و فراموشی منتهی شد. آنچه لازم به ذکر است این است که کمترین گزارش‌ها نسبت به حجم گسترده قربانیان، سوء‌تغذیه، گسترش بیماری‌های وبا و دیفتری، کمبود دارو و تجهیزات پزشکی و‌... منتشر شده است و این موضوع ناشی از کم‌توجهی رسانه‌ها و سازمان‌های بین‌المللی است. سوالی که مطرح است، این است که شورای امنیت که از ارکان اصلی سازمان ملل محسوب می‌شود و از لحاظ منشور این نهاد بین‌المللی مسئول صلح و امنیت بین‌المللی است تاکنون چه گام موثری در راستای توقف این جنگ و رفع محاصره و ورود کالاهای ضروری به یمن برداشته است؟ پاسخ به این سوال منفی است، چرا که سازمان ملل در چنبره کشورهای قدرتمند و از جمله آمریکا گرفتار شده است. واشنگتن در باب المندب، دریای سرخ و غرب آسیا منافع راهبردی دارد. مناقشه یمن، جنگ نیابتی به کارگزاری عربستان سعودی است. یمن کشور نفتخیز و سرشار از منابع گازی و مواد معدنی است. از موقعیت ژئواستراتژیک و بنادر مناسبی جهت بازرگانی برخوردار است. واقعیت این است که مردم یمن قربانی مطامع سیری ناپذیر آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن شده‌اند. اگر قدرت جنبش انصار الله در یمن نهادینه شود و بذرهای مردم‌سالاری در این کشور جوانه بزند و رشد یابد، زنگ خطری برای عربستان و قدرت‌های فرامنطقه‌ای و در راس آن واشنگتن است. آنچه در پایان باید گفت و بر آن تاکید شود این مورد است که همان‌طور که مقامات جنبش انصار‌الله اعلام کرده‌اند در ابتدا باید حملات به یمن توسط ائتلاف متجاوز متوقف شود و سپس رفع کامل محاصره و ورود کالا به بنادر انجام گیرد. به نظر می‌رسد این اقدامات با زیاده‌خواهی‌های برخی کشورها حداقل در کوتاه زمان بعید به‌نظر برسد.

جعفر قنادباشی

کارشناس ارشد مسائل یمن