«خانواده باحال» مهمان نسیم

سرآغازِ خانواده باحال

علی هنرور، تهیه‌کننده و کارگردان برنامه‌های متعدد تلویزیونی است که آثاری نظیر «صبح بخیر ایران» و «تا جمعه» از آن جمله‌اند. او که تهیه‌کنندگی و کارگردانی خانواده باحال را نیز به عهده دارد در مورد شکل‌گیری ایده این برنامه و هدف آن به جام‌جم می‌گوید: وقتی پیشنهاد اولیه کار را ارائه کردم با استقبال شبکه‌های مختلف روبه‌رو شد. هدف اصلی ما ساخت یک مسابقه سرگرم‌کننده با حضور خانواده‌ها بود که در آن زوجین با گروه‌های دیگر رقابت کنند. مطابق این هدف مطالعاتی داشتیم و طرح‌های مختلفی را ارائه کردیم تا به آنچه می‌بینید، رسیدیم.

حمید پارسا که با علی هنرور، نگارش متن برنامه را به‌عهده دارد، همان راوی مسابقه است که بینندگان این برنامه با صدا و شوخی‌های او آشنا هستند. او که علاوه بر این در رادیو به عنوان نویسنده،‌ گوینده و بازیگر فعال است در مورد طرح اولیه خانواده باحال، می‌گوید: فکر می‌کنم از حدود مهر سال گذشته، صحبت‌های اولیه در مورد این برنامه مطرح شد و ابتدا قرار بود که از شبکه سوم سیما پخش شود اما در نهایت به شبکه نسیم رسید و ما از چند ماه پیش کار را برای این شبکه آغاز کردیم.

وی در مورد نحوه نگارش متن مسابقه می‌گوید: متن‌ قسمت‌های طنز کار را من می‌نویسم و قسمت‌های جدی‌تر را آقای هنرور. در این خصوص یک‌سری از اطلاعات اولیه را از خود خانواده‌ها می‌گیرم؛ مثلا این‌که همسر از چه می‌ترسد؟ به چه حساس است؟ یا خاطره خانم از روز خواستگاری چیست؟ این اطلاعات دریافتی را به زبان طنز در دل برنامه بیان می‌کنم. بقیه گفتارها را هم در زمان ضبط هر قسمت با توجه به موقعیت و صحبت‌های شرکت‌کنندگان مسابقه به‌طور بداهه می‌گویم.

نویسنده و راوی مسابقه می‌افزاید: در طرح اولیه که متعلق به شبکه سوم سیما بود، قرار بود که من جلوی دوربین اجرا کنم اما در نهایت به این شیوه اجرا رسیدیم و امروز که به آن فکر می‌کنم از این اتفاق راضی هستم.

تفاوت‌های خانواده باحال

یکی از ویژگی‌های جالب مسابقه خانواده باحال که آن را از نمونه‌های پیشین خود متمایز می‌کند؛
عدم حضور یک شخص به عنوان مجری در مقابل دوربین برنامه است. به نظر می‌رسد این شیوه که مدتی است در برخی دیگر از برنامه‌های سرگرم‌کننده سیما نیز شاهدش هستیم؛ در عین این‌که جذابیت خاص خود را دارد، مسابقه را از فضای شاد و رقابتی که یک مجری شناخته شده و محبوب می‌تواند در برنامه ایجاد کند، محروم می‌کند. هنرور در این‌باره توضیح می‌دهد‌: این مسابقه نوعی «ریلیتی شو» است و هر چه در آن اتفاق می‌افتد، تقریبا هماهنگ و از پیش تعیین شده نیست، پس این سبک از اجرا متناسب با فضای واقعی است که برنامه در پی ایجاد آن است. سعی کردیم با این شکل جدید کمی فضا را برای شرکت‌کنندگان و بینندگان صمیمی‌تر کنیم. این موضوع کار را در برخی موارد سخت‌تر و در بعضی شرایط جذاب‌تر می‌کند. در مورد جذابیت البته بینندگان باید نظر دهند که این سبک را می‌پسندند یا خیر اما به نظر من امتحان کردن این تغییر، ارزشش را داشت. به نظرم چنین مسابقه‌ای چندان در قاب تلویزیون آشنا نیست و تفاوت‌هایی زیادی میان این برنامه و دیگر برنامه‌ها وجود دارد تا جایی که بیننده در هنگام تماشا بیشتر احساس می‌کند به تماشای یک فیلم خانوادگی نشسته است تا مسابقه تلویزیونی.

او اضافه می‌کند: البته با توجه به این‌که طرح ما بیش از یک سال پیش مطرح شد در این مدت برخی از دوستان چنین شیوه‌ روایتی را در دیگر برنامه‌ها امتحان کردند و نمی‌توان گفت در این مورد نوآوری کرده‌ایم.

استقبال مخاطبان

تهیه‌کننده خانواده باحال درباره استقبال مخاطبان از این مسابقه اظهار می‌کند: قطعا برنامه پر از کاستی‌ است اما خدا را شکر تا به امروز با استقبال مردم روبه‌رو شده است و این مساله به ما انرژی خوبی می‌دهد که در ادامه نواقص خود را برطرف کنیم. بازخوردهایی که در این مدت از مخاطبان گرفته‌ایم، برایمان غیرقابل تصور بود. مسابقه بشدت برای قسمت‌های آتی متقاضی دارد و به همین دلیل متاسفانه نمی‌توانیم پاسخگوی همه خانواده‌های علاقه‌مند به شرکت در برنامه باشیم.

او درباره محتوای نظرهای دریافتی می‌گوید: کار من برنامه‌سازی است و تجربه کرده‌ام که مخاطبان ما بدون رودربایستی حرف خود را می‌زنند. تا به حال ایراد جدی از برنامه گرفته نشده است و بازخوردهای مثبتی دریافت کرده‌ایم و از این حیث می‌توانم بگویم با دیگر برنامه‌ها قابل قیاس نیست. البته به نظر خودم، مهم‌ترین ضعف این کار تولید و پخش همزمان است که گاهی دقت را از ما سلب می‌کند.

گزینش شرکت‌کنندگان

هنرور در مورد شیوه انتخاب علاقه‌مندان به شرکت در برنامه می‌گوید:‌ به ترتیب ثبت‌نام، از متقاضیان برای شرکت در یک جلسه‌ دعوت می‌کنیم. در آن جلسه پس از گفت‌وگو،‌ پر کردن فرم و دریافت مشخصات آنان، شرکت‌کنندگان مناسب را غربال می‌کنیم.

او درباره معیارهای اصلی گزینش اضافه می‌کند: هماهنگی خانواده موردنظر با زمان ضبط برنامه از مهم‌ترین عوامل است. معیار دیگر همان اسم برنامه است، یعنی خانواده باحال. در واقع شرکت‌کنندگان باید بتوانند شور و هیجان را به بینندگان منتقل کنند. برای ما برد و باخت در مسابقه ملاک انتخاب نیست و اساسا به آن توجه نمی‌کنیم؛ در هر قسمت یک برنده انتخاب می‌شود ولی برنده اصلی خانواده‌ای است که مردم به آن رای می‌دهند و خانواده باحال هفته می‌شود و به مرحله فینال راه پیدا می‌کند.

دشواری‌های یک خانواده باحال

فضای واقعگرایانه مسابقه،‌ فیلمبرداری در فضای آزاد و همچنین عدم حضور مجری در برنامه که گاهی می‌تواند نقش یک راهنما را برای شرکت‌کنندگان ایفا کند از مواردی است که کار را برای سازندگان چنین برنامه‌هایی دشوار می‌کند.

هنرور در مورد این دشواری‌ها توضیح می‌دهد: نسبت به ضبط برنامه‌های استودیویی شرایط بسیار سختی بر ضبط این مسابقه حاکم است. در این فضا ما خیلی زود نور را از دست می‌دهیم و این برای ضبط مشکل‌آفرین است. به دلیل آن‌که برنامه در فضای آزاد و هوای سرد ضبط می‌شود برایمان بسیار جالب است که شرکت‌کنندگان صبوری می‌کنند و تا انتها با ما می‌مانند.

او ادامه می‌دهد: متاسفانه ضبط همز‌مان کمی دست ما را بسته است و یکی از عواقب این مساله این است که بازی‌ها برای شرکت‌کنندگان بعدی لو می‌رود. به همین دلیل وادار شدیم در اتاق فکر برنامه به تغییر طراحی بازی‌ها فکر کنیم که در صورت تکرار نیز مشکل‌ساز و بدون جذابیت نشود. در این تغییرات شیطنت‌هایی کرده‌ایم که به نفع خود برنامه از آنها استفاده خواهیم کرد. در حقیقت شرکت‌کنندگانی که در قسمت‌های جدید وارد برنامه می‌شوند، خیال می‌کنند از همه چیز خبر دارند اما طی برنامه شگفت‌زده و غافلگیر خواهند شد. در همین سری نیز شاهد تغییر در آیتم‌ها خواهیم بود که به بامزه‌تر و در عین حال جدی‌‌تر شدن برنامه کمک می‌کند.

سرنوشت خانواده با حال

همان‌طور که اشاره شد، طبق گفته تهیه‌کننده برنامه، ضبط خانواده با حال تقریبا همزمان با پخش در حال انجام است و در عین حال هر روز علاقه‌مندان زیادی برای شرکت در این برنامه نام‌نویسی می‌کنند. پرسش این است که ضبط برنامه تا کی ادامه پیدا خواهد کرد و آیا نوبت به همه متقاضیان می‌رسد؟ هنرور در پاسخ می‌گوید: این مجموعه قرار بود 26قسمت باشد ولی تصمیم بر آن است که تا عید ادامه پیدا کند؛ البته در این مورد منتظر دستور مدیر شبکه هستیم. در این صورت سعی می‌کنیم طبق بازخوردها تغییرات لازم را در سری جدید اعمال ‌کنیم و سطح کیفی برنامه را تا جای ممکن بالا ببریم. همان‌گونه که گفتم همز‌مانی پخش و ضبط ما را با آسیب‌هایی مواجه کرده است و به همین دلیل به دنبال آن هستیم که در صورت ادامه برنامه، ابتدا زمانی را به ضبط اختصاص دهیم و سپس برنامه را روی آنتن ببریم.

خانواده، اولویت شبکه نسیم

قائم مقام شبکه نسیم نیز در مورد این برنامه به جام‌جم می‌گوید: برنامه‌های شبکه نسیم بر محور نشاط و سرگرمی بنا شده‌ اما در همین بستر تولید محتوا و پیام‌هایی که نیاز جامعه امروز است،‌ برای شبکه اهمیت فراوانی دارد. سعی داریم در قالب برنامه‌های سرگرم‌کننده، این محتوا و پیام را بیان کنیم. یعنی شاید بتوان گفت از پس فضای شاد و سرگرم‌کننده برنامه‌ها، جدی‌ترین محتوا و پیام‌های ارزشمند برای خانواده‌ها از شبکه نسیم قابل دریافت است.

علی‌اکبر کاظمی می‌افزاید: در این میان، ساخت برنامه‌هایی در جهت تحکیم بنیان خانواده و ایجاد مودت و همکاری میان زوج‌ها، رفع کدورت و کمک به حل مشکلات خانوادگی و ایجاد تمایل در فرزندآوری اولویت و در دستور کار شبکه نسیم است. نمونه‌های آن برنامه‌هایی مثل «خانواده باحال»، «کودک شو» و «وقتشه» است که محور همگی، خانواده است. خانواده باحال، فضای شادتری نسبت به دو برنامه دیگر دارد و از ویژگی‌های این برنامه سادگی است؛ یعنی در عین جذابیت و جذب مخاطب، ساده، روان، باورپذیر و واقعی‌ است. به نظرم خانواده باحال از نظر سادگی می‌تواند الگوی برنامه‌‌سازی در تلویزیون باشد؛ زیرا با وجود جذابیت جزو برنامه‌هایی نیست که برای تهیه و تولید آن هزینه‌های بیهوده صرف شده باشد.

کاظمی در مورد تولید سری جدید اضافه می‌کند: ضبط این برنامه همچنان ادامه خواهد یافت؛ البته در سری آینده تغییراتی را در بازی‌ها شاهدیم که در خدمت به‌روزتر شدن برنامه و جذابیت بیشتر آن است. تداوم تولید چنین برنا‌مه‌ای به دلیل آن است که مطابق با نیاز مخاطبان است، ‌مخاطبانی که تا به امروز با برنامه همراه شده‌اند و نظرات منعکس شده از آنان در فضای مجازی نشان می‌دهد که از برنامه استقبال کرده‌اند.

بازدید 8 میلیونی در فضای مجازی

حمید پارسا، نویسنده و راوی خانواده باحال، بهبود برنامه را در گرو دریافت نظر از مخاطبان می‌داند و اظهار می‌کند که دوست دارد مردم نظراتشان را با آنها در میان بگذارند تا در جهت بهتر شدن اثر از آنها استفاده کند. او همچنین در مورد دیده شدن مسابقه، به انتشار قسمتی از برنامه در شبکه‌های اجتماعی مجازی اشاره می‌کند و می‌گوید: یک اتفاق جالب که برای «خانواده باحال» افتاد این بود که فیلم قسمتی از برنامه در شبکه‌های اجتماعی مجازی پخش شد و فکر می‌کنم حدود هفت میلیون و 800 هزار بار در 2300 کانال بازدید شد.