خانه به‌دوشی فرهنگ

به گزارش جام جم، سیاست‌های سلیقه‌ای و فاقد آینده‌نگری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر روز حوزه‌های دیگر از فرهنگ را دربر می‌گیرد. بعد از انتقال جشنواره فیلم فجر از برج میلاد به پردیس ملت، روز گذشته اعلام شد، نمایشگاه کتاب تهران هم بعد از دو دوره برگزاری در شهر آفتاب، باردیگر در مصلی برگزار خواهد شد.

سخنگوی شورای سیاستگذاری سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از تعیین نهایی مکان برگزاری این نمایشگاه و رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره این موضوع خبر داد.

همایون امیرزاده اعلام کرد: محل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به عنوان مهم‌ترین رویداد فرهنگی کشور و با توجه به ابعاد بین‌المللی آن، نیازمند امکانات و لوازمی است که براساس همین نیاز در بیست و نهمین دوره نمایشگاه کتاب تصمیم به انتقال محل برگزاری به شهر آفتاب گرفته شد.

او ادامه داد: در این مدت، همکاری و همراهی شهرداری تهران برای برگزاری هرچه بهتر این نمایشگاه قابل توجه بود، اما وجود بعضی مشکلات زیرساختی موجب شد، فعالان عرصه نشر نسبت به ادامه برگزاری نمایشگاه کتاب در شهر آفتاب تا زمان تکمیل آن دچار تردید و بازنگری شوند. این موضوع در جلسه شورای سیاستگذاری نمایشگاه با حضور تعدادی از معاونان محترم شهرداری مورد توجه و بررسی دقیق قرار گرفت.

امیرزاده توضیح داد: جلسات متعددی برای بررسی بیشتر موضوع برگزار شد که درنهایت براساس اعلام مصلای امام خمینی(ره) مبنی بر تکمیل رواق‌های شرقی و غربی تا زمان برگزاری نمایشگاه، براساس نظر صنوف نشر و مصوبه شورای سیاستگذاری
سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران در مصلای امام خمینی(ره) برگزار خواهد شد.

سخنگوی شورای سیاستگذاری نمایشگاه کتاب تهران همچنین اعلام کرد: البته ما تفاهم‌نامه شش ساله‌ای با شهرداری تهران برای در اختیار قرار گرفتن مجموعه شهرآفتاب برای برگزاری نمایشگاه کتاب داریم که تا سال 1400 اعتبار دارد و براساس همان تفاهم‌نامه چنانچه امکانات زیرساختی و فضای مسقف در این مجموعه تامین شود، نمایشگاه کتاب در شهرآفتاب برگزار خواهد شد.

امیرزاده افزود: این جابه‌جایی به نوعی همکاری با شهرداری تهران برای ایجاد فرصتی در جهت آماده‌سازی بیشتر شهرآفتاب برای برگزاری نمایشگاه کتاب تهران است.

براین اساس، سی و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از 12 تا 22 اردیبهشت ماه سال 1397 در مصلی برگزار خواهد شد.

تغییر محل برگزاری رویداد مهم فرهنگی و هنری تنها به اسباب‌کشی گاه و بی‌گاه نمایشگاه کتاب تهران محدود نمی‌شود. جشنواره فیلم فجر بعد از هشت سال که در برج میلاد برگزار شد، امسال برای نخستین بار در پردیس ملت برگزار خواهد شد. البته بعد از اعلام تغییر مکان برگزاری جشنواره از برج میلاد به پردیس ملت، هزینه‌بر بودن برپایی جشنواره در برج میلاد، دلیل اصلی این اسباب‌کشی عنوان شده بود. ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر سی و ششمین جشنواره فیلم فجر بعد از تغییر مکان جشنواره گفته بود: اکثر هزینه‌های جشنواره، هزینه‌هایی عملکردی است؛ به طور مثال اگر همزمان در 30 استان کشور جشنواره برگزار شود،‌ طبیعتا هزینه‌بر است و میزبان 4000 نفر در برج میلاد بودن نیز هزینه‌ای در پی دارد که اعلام می‌کنم، امسال برج میلاد را نداریم.

سیاست‌های موقت و به دور از آینده‌نگری در ارشاد فقط به حوزه نشر و کتاب محدود نمی‌شود. حتی در حوزه موسیقی هم این تغییر رویکردها را شاهدیم، به طوری که همین دو روز قبل با مشخص شدن جدول نهایی اجراهای سی و سومین دوره جشنواره موسیقی فجر، مشخص شد برخلاف سال‌های قبل که برج میلاد میزبان اغلب اجراهای پاپ جشنواره بود، امسال فقط یک اجرا در این مجموعه گنجانده شده و سالن تازه‌تاسیس ایرانیان در استادیوم آزادی پاتوق اجراهای پاپ جشنواره خواهد بود.

با اسباب‌کشی مدام بیم می‌رود که نمایشگاه کتاب تهران به عنوان پربازدیدترین نمایشگاه کتاب جهان، مخاطبانش را از دست بدهد.

این سوال مطرح است که اگر شهر آفتاب به‌زعم سخنگوی شورای سیاستگذاری نمایشگاه، فاقد زیرساخت‌های لازم است، با وجود قرارداد میان شهرداری و ارشاد تا سال 1400 که می‌توان نمایشگاه را در این محل برپا کرد، پس چرا از همان ابتدا نمایشگاه از مصلی به شهر آفتاب رفت؟ به عبارت دیگر، چطور شهر آفتاب دو سال قبل برای میزبانی نمایشگاه زیرساخت داشت که آن را از مصلا به شهر آفتاب بردند و حالا یکباره فاقد زیرساخت می‌شود؟

نمایشگاه کتاب تهران

این رویداد قدیمی و پرطرفدار کشورمان که از دهه 60 فعالیتش را آغاز کرد،‌ سال 1366 نخستین دوره را در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی در خیابان سئول برگزار کرد و همین مکان تا سال 1385 پذیرای علاقه‌مندان کتاب بود. پس از آن نمایشگاه به مصلای امام خمینی نقل مکان کرد. سال‌ها طول کشید تا وزارت ارشاد بتواند زیر بار گلایه و کنایه و اعتراض ناشران، مصلی را به عنوان مناسب‌ترین گزینه موجود در آن زمان، جا بیندازد. درحالی که ناشران و مردم کم‌کم با مصلی به عنوان میزبان نمایشگاه کتاب تهران در مرکز تهران و دسترسی‌های نسبتا مناسب کنار آمدند، سال 1395 جشنواره به انتهایی‌ترین نقطه جنوبی تهران یعنی شهرآفتاب اسباب‌کشی کرد. مکان جدید فقط دو سال دوام آورد تا ثابت کند سیاستگذاری در حوزه فرهنگ همین قدر مقطعی است.

سجاد روشنی

روزنامه‌نگار