زلزله با نمای شیشه ای ساختمان ها چه می کند؟ / لزوم بازنگری در قوانین بلند مرتبه سازی

حمید عرفانیان جم در گفت و گو با خبرنگار جام جم آنلاین در ارتباط با آسیب های ساختمان های بلند با پوسته شیشه ای به هنگام بلایای طبیعی در تهران اظهار داشت: برای استفاده از محصولاتی که علم پشتوانه آن است باید دقیقا دستورالعمل های فنی و اجرایی تولید کنندگان علوم فنی در حوزه شیشه و پوسته های شیشه ای را اجرا کنیم، سابقه تاریخی نشان داده هر زمان به نام بومی سازی به تغییر این دستورالعمل ها مبادرت ورزیدیم دچار خطاها و اشتباهات جدی شدیم. با رشد صنعت و اقتصاد در 100 سال گذشته اسکلت های ساختمانی نیز با هدف ساختن ساختمان های بلند و برای رهایی از محدودیت های اجرایی ساختمان سازی با مصالح بنایی ابداع گردید.

وی ادامه داد : استفاده از اسکلت های ساختمانی به معنای حذف روش های سنتی ساخت و ساز با مصالح بنایی، یا به عبارتی حذف ساخت وساز به روش "تر" و سبک سازی و صنعتی سازی است. اما متاسفانه تکنولوژی ساخت در کشور ما در بلاتکلیفی کامل بین تفکر مدرنیته استفاده از سیستم اسکلت های ساختمانی و تفکر سنتی ساخت و ساز سنتی با مصالح بنایی است. این بلاتکلیفی مهمترین نقیصه صنعت ساختمان در کشورمان است.

عرفانیان گفت: در هنگام وقوع زلزله به همان میزان که شیشه به افراد صدمه می زند مصالح ساختمانی نیز آسیب رسان هستند؛ در زلزله اخیر منطقه غرب کشور تلفات نه ناشی از سازه های ساختمانی که ناشی از آوار مصالح ساختمان ها است. به کار بردن شیشه در ساخت و ساز به درستی آموزش داده نشده است و نیز تکنولوژی استفاده از آن در ساختمان رعایت نمی شود و به همین دلیل در بلایای طبیعی به اندازه آوار مصاح ساختمانی خطر ساز است.

این کارشناس معماری در مورد تکنولوژی استفاده از شیشه در ساخت و ساز ساختمان ها تاکید کرد: هرگز در ساختمان های شیشه ای بلند مرتبه، مصالح بنایی و شیشه در کنار یکدیگر به کار برده نمی شوند. تکنولوژی اجرا در ساختمان ها با توجه به تعداد طبقات متفاوت است اما در مقررات ملی ساختمان کشور که ناظر بر کدهای ایمنی ساختمان ها هستند، مبحث اجرای پوسته های شیشه ای را نداریم.

عرفانیان ادامه داد: در هنگام وقوع زلزله، بادهای شدید و آتش سوزی، سیستم های نما درست کار نخواهند کرد و باید مقررات در حوزه پوسته های شیشه ای کاملا به روز شوند، این مقررات در کشورهای توسعه یافته توسط انجمن های تخصصی در هر رشته ای انجام می شود. به عنوان مثال انجمن شیشه متولی تولید استانداردها و معیارهای فنی در تکنولوژی شیشه است اما در ایران انجمن های تخصصی با این عنوان وجود ندارد.

وی مرکز تحقیقات راه و شهرسازی در کشورمان را متولی تبیین معیارهای فنی در این زمینه دانست و بیان کرد: این مرکز عملا نمی تواند به تنهایی متولی تبیین تمامی معیارهای فنی در تمام حوزه ها باشد، چراکه دامنه و وسعت موضوعات، تکنولوژی ها و تولیدات علوم در این حوزه صنعت ساختمان بسیار گسترده تر از آن است که تنها یک مرکز بتواند پاسخگوی آن باشد. تولید این معیارها باید توسط انجمن های تخصصی در هر حوزه تولید انجام شود و این مرکز باید تنها در نقش حاکمیتی و مدیریت کلان نسبت به تائید و کنترل فرایند تبیین این معیارها نظارت عالیه داشته باشد.

عرفانیان تاکید کرد: بلند مرتبه سازی و علوم وابسته به آن محصول کشورهای توسعه یافته بوده اند و معیارهای فنی آن نیز محصول همان کشورها است . ساختار علمی و سیستم های فنی بلند مرتبه سازی یکسان و مشترک بوده و تنها عوامل متغیر در آن عوامل جغرافیای و بومی محل پروژه ها است، به این دلیل حتما باید فرهنگ صنعت ساخت و ساز در کشور مطابق مشخصات جهانی آن در تمامی حوزه های نرم افزاری و سخت افزای آن از تربیت نیروی انسانی متخصص تا قوانین و مقررات حقوقی مربوطه و نیز جایگزینی صنعتی سازی با سنتی سازی بازنگری شود.

وی درباره راه حلی برای ایمن سازی ساختمان های فعلی با جدار شیشه ای گفت: اجرای پوسته بیرونی ساختمان خود حوزه ای از علم ساختمان است که در دنیا به Building Envelope مشهور است که در ساختمان های ساخته شده با پوسته شیشه ای در این حوزه کاری انجام نشده است و حل شدنی نیست؛ ایمنی در این ساختمان ها تنها با بازنگری ضوابط فنی در پوسته های خارجی ساختمان در آینده امکان پذیر است.

عرفانیان به کار بردن نمای شیشه ای در ساختمان ها را تنها با رعایت شرایط و معیارهای فنی مطابق بلامانع دانست و افزود: در بحث شهرسازی میان بافت قدیمی و تاریخی شهری، برج شیشه ای ساخته نمی شود. در مباحث هویتی شهرسازی، تنها ضوابط شهرسازی است که تعیین کننده محدوده های مشخصی برای بلند مرتبه سازی و استفاده از نماهای شیشه ای مجاز است.

نسترن نعمتی / جام جم آنلاین