همه‌پرسی اقلیم کردستان توطئه‌ای علیه وحدت عراق

همزمان با تدارک مقدمات آزاد‌سازی شهرستان حویجه، ادعاهایی مبنی بر این که سران داعش در این شهر توسط نیروهای پیشمرگ کرد به اربیل منتقل شده‌اند، مطرح شده بود. این ادعا‌ها تا چه حد صحت داشت؟

منطقه اقلیم یا کردستان عراق، همواره به کرکوک و برخی نقاط دیگر در این کشور نگاه مالکانه داشته و به طور مداوم، خواستار اجرای ماده 140قانون اساسی در رابطه با برگرداندن تغییرات صورت گرفته به لحاظ جمعیتی (شامل کوچ‌های طبیعی یا عامدانه در مناطق مورد منازعه) به وضعیت سابق شده است. از سویی مقامات اقلیم کردستان عراق، بحران ناامنی و تروریسم در عراق را فرصتی ذی قیمت می‌دانند تا در سایه آن، یک بار دیگر در راستای تحقق آرمان کردی (یعنی دستیابی به استقلال و تشکیل یک دولت مستقل) گام بردارند. این موضوع با چالش‌ها و موانع جدی ژئوپولتیک و همچنین موانع سیاسی داخلی و منطقه‌ای مواجه است، اما رهبران کردستان سعی در بهره گیری هرچه بیشتر از فضای موجود برای تحقق امر استقلال با بیشترین فایده اقتصادی و سیاسی و کمترین هزینه را دارند. در کنار رایزنی فشرده منطقه‌ای و بین‌المللی برای همراه‌سازی افکار و دیدگاه‌ها با استقلال کردستان، مقامات این منطقه سعی در به‌کارگیری ابزارهای تهدید و اهرم‌های فشار دارند که از جمله آنها استفاده از پتانسیل داعش و فرماندهان آن با توان بالای رزمی و تاکتیکی در رویارویی احتمالی بین اقلیم کردستان با دولت مرکزی عراق است؛ رویارویی‌ای که هر دو طرف آن را با صراحت تمام رد نکرده و بعیدش نمی‌دانند. این موضوع نشان می‌دهد، رهبران کردستان عراق پایان بحران داعش را شروع بحران جدی اربیل ـ بغداد بر سر قضیه استقلال و مناطق مورد منازعه می‌دانند و از هم‌اکنون، دنبال تقویت خود با به‌کارگیری پتانسیل‌های نظامی فرماندهان داعش یا حداقل به کارگیری آن به عنوان اهرم فشار در برابر دولت مرکزی عراق هستند.

علت مخالفت اقلیم کردستان با آزاد‌سازی حویجه، توسط ارتش عراق چه بوده است، با توجه به این که ساکنان این شهر عرب و سنی مذهب هستند‌؟

منطقه حویجه با برخورداری از منابع نفتی، نیروگاهی و پالایشگاهی از همان ابتدای ورود داعش به عراق مورد حمله و اشغال قرار گرفت تا به‌عنوان شاهرگ اقتصادی این گروه، باعث قطع شریان اقتصادی دولت عراق شود. دولت عراق نیز با آگاهی از این امر و نقش حیاتی منطقه حویجه در نحوه مدیریت فضای اجتماعی و همچنین مقابله هرچه بهتر با تروریسم سازمان یافته،پتانسیل زیادی را برای در اختیار‌گیری آن گسیل داشت که البته هربار با کارشکنی پیاپی نیروهای ائتلاف و پیشمرگه، این مهم یعنی آزادسازی کامل محقق نمی‌شد. این بار که نه داعش توان سابق را داراست و نه ارتش عراق در کنار نیروهای مردمی امیدی برای تروریست‌ها و حامیان آنها به منظور بقا و دوام باقی گذاشته‌اند، صدای مخالفت و کارشکنی از جانب کسانی که تا دیروز مخالفت خود را پنهان کرده و در پشت پرده به انجام می‌رساندند، با صراحت بیشتری هویدا شده است. طبیعی است، تداوم حضور تروریسم در عراق و ناامنی مترتب بر آن و سرگرم بودن دولت مرکزی عراق به مقوله امنیت ـ که در حال حاضر اولویت نخست این کشور است ـ فرصتی طلایی را در اختیار رهبران کردستان عراق برای آماده‌سازی افکار عمومی داخلی و همراه‌سازی دیدگاه طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای تحقق آرمان خود یعنی استقلال و به تبع آن، توسعه سرزمینی از طریق فشار بر دولت عراق به منظور اجرای ماده140قانون اساسی خواهد گذاشت؛ امری که در صورت تحقق به رهبران کردستان کمک خواهد کرد تا بحران اقتصادی ای را که با آن مواجه هستند، با کمک منابع جدید و عظیم انرژی موجود در مناطق مورد منازعه مدیریت کنند. از سویی آزادی حویجه می‌تواند پایانی باشد بر این آمال و آرزوها و برنامه‌های تدارک دیده شده رهبران کردستان عراق. به همین دلیل است که آنها از هماهنگی با نیروهای فدرال در عملیات آزادسازی حویجه خودداری کرده‌اند و از اعلام مخالفت آشکار با آزادسازی آن ابایی ندارند.