نگران آمار نباشید

مخاطب اصلی نمایشگاه‌های کتاب کودک و نوجوان، بچه‌ها هستند که معمولا همراه با بزرگ‌ترها به بازدید این نمایشگاه‌ها می‌روند و کمتر امکان تنها رفتن را دارند. به نظر می‌رسد، جابه‌جایی محل نمایشگاه و عزیمت آن به مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب و دوری از مرکز شهر، آمد و رفت به این مکان، هزینه زمانی و مالی بیشتری می‌طلبد که شاید برای برخی از خانواده‌ها سخت باشد. بر این اساس می‌توان نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان را در شبستان مصلای امام خمینی (ره) برگزار کرد که هم در دل شهر است و هم خانواده‌ها با فاصله زمانی و مکانی کمتری امکان دسترسی به آن را دارند. فارغ از این، نمایشگاه‌های کتاب‌های آموزشی و کمک‌درسی را نیز می‌توان از نمایشگاه کتاب تهران تفکیک کرد و هر کدام در یک فاصله زمانی در مناسبت‌های خاص برای مثال در مرداد و شهریور در آستانه آغاز سال تحصیلی برگزار کرد. حسن این اقدام آن است که هم از شلوغی نمایشگاه می‌کاهد و هم فراغ بال بیشتری به علاقه‌مندان به هر یک از بخش‌ها می‌دهد تا همه غرفه‌ها را بازدید کنند. برخی مسئولان فرهنگی نگران‌اند که با این اقدام آمار بازدیدکنندگان کاهش پیدا کند. جای نگرانی نیست؛ آنها می‌توانند جمع آمار این نمایشگاه‌ها را که در فاصله زمانی مختلف در طول سال برپا می‌شوند به عنوان آمار مراجعه به نمایشگاه کتاب ارائه کنند که اگر بیشتر از آمار فعلی نباشد، بی‌تردید کمتر نخواهد بود.

از سوی دیگر، برای نمایشگاه کتاب باید به فکر بخش‌هایی بود که به فراهم کردن اقلام مرتبط با کتاب و کتابخوانی اختصاص داشته باشد. ما همیشه به خود کتاب فکر می‌کنیم و تنها کتاب را در معرض خرید می‌گذاریم در حالی‌که فراموش می‌کنیم کتاب ابزارهای جانبی نیز دارد. بر این اساس می‌توان فروشگاه‌هایی را در یکی دو سالن نمایشگاه به اقلامی اختصاص داد که به نوعی به کتاب مربوط می‌شود. از نشانه‌های اختصاصی و غشگیر کتاب گرفته تا قفسه‌های ریز و درشت کتابخانه؛ اقلامی که مورد نیاز کتابخوان‌هاست. تردیدی نیست که این فروشگاه‌ها به توسعه تولید این اقلام و کارآفرینی کمک می‌کند.

از مشکلات دیگر بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب و در کل مخاطبان کتابفروشی‌ها، مشکل حمل کتاب در کیسه‌های معمولی است که به راحتی پاره می‌شوند یا به کتاب‌ها آسیب می‌زنند. اگر کیسه‌هایی مناسب برای این منظور بر اساس قطع کتاب‌ها طراحی و توسط ناشران وغرفه‌ها توزیع شود، باری از دوش بازدیدکنندگان برمی‌دارد.

حتی ما کارتن‌های مناسبی برای حمل کتاب نداریم. بیشتر ناشران برای ارسال کتاب به شهرهای دیگر از کارتن سیگار استفاده می‌کنند. آیا شایسته است که ما به بهانه فروش کتاب به طور غیرمستقیم تبلیغ سیگار کنیم؟ کاش تدبیری اندیشیده می‌شد تا کارتن‌های ویژه حمل کتاب طراحی و تولید شود. از سوی دیگر، فراهم کردن چرخ‌های دستی برای جابه‌جایی کتاب در خود نمایشگاه از ضروریات است. این کار هم درآمد اقتصادی برای نمایشگاه دارد و هم به بازدیدکنندگان برای حمل راحت کتاب‌ها و دیگر وسایلشان در نمایشگاه کمک شایانی می‌کند.

جواد محقق

نویسنده و شاعر