معمایی به نام اقتباس

این اثر نمایشی کاندیدای دریافت جایزه اُلویه در 11 بخش شده است. هری پاتر و کودک نفرین‌شده با این تعداد کاندیدا شدن دریافت جایزه اُلویه، نام خود را در تاریخ برگزاری این جایزه معتبر تئاتر انگلستان به ثبت رساند.

بخش بهترین نمایش جدید، بهترین بازیگر مرد، بهترین بازیگر مکمل زن، بهترین بازیگر مکمل مرد و بهترین کارگردان از جمله بخش‌هایی هستند که نمایش هری‌پاتر و کودک نفرین‌شده کاندیدای دریافت جایزه اُلویه در آنها شده است.

خبر فوق خیلی زود به خبر اول سایت‌ها و خبرگزاری‌های دنیا تبدیل شد، به این دلیل که بیشتر مردم دنیا هری‌پاتر را می‌شناسند. تولید و اکران مجموعه فیلم‌های هری‌پاتر یکی از اتفاقات مهم تاریخ سینماست که از رمان‌‌های معروف نوشته جی کی رولینگ اقتباس شد و در سراسر دنیا به محبوبیت و فروش استثنایی دست یافت. حالا اهالی تئاتر هم به سراغ این رمان‌ها رفته‌اند و آنها را به بهترین شکل روی صحنه می‌برند، آن قدر خوب که یکی از این نمایش‌ها توانسته در 11 بخش یک جشنواره مراسم مهم نامزد دریافت جایزه شود. این نشان می‌دهد تئاتری‌ها هم برای هری‌پاتر و ماجراهایش سنگ تمام گذاشته‌اند و احتمالا با فروش فوق‌العاده‌ای هم روبه‌رو شده‌اند.

سینماگران اولین کسانی بودند که متوجه شدند داستان‌های هری‌پاتر قابلیت زیادی برای جذب مخاطب و سود‌دهی دارد. نویسنده هم با آنها همکاری کرد و هم خود به ثروت انبوهی دست یافت و هم تراز اقتصاد سینما را جابه جا کرد.همین اتفاق در تئاتر هم دارد رخ می‌دهد و البته سازندگان بازی‌های رایانه‌‌ای هم از هری‌پاتر استفاده زیادی کردند و عروسک‌سازان و ... هم از طریق همین داستان‌ها و کتاب‌ها سود سرشاری به جیب زدند.

واقعیت این است همه چیز از یک داستان پرهیجان و همکاری خوب نویسنده با سینما، تئاتر و ... شروع شد، چون همه آنها با این اصل موافقند که هیچ‌کس از پول و سود زیاد بدش نمی‌آید. اما در کشور ما اقتباس شیوه‌ای است که همیشه حرفش بوده و هست اما عمل به آن بسیار دشوار و با اما و اگرهای زیادی روبه‌روست. نویسندگان رمان‌ها و داستان‌های کوتاه، فیلمنامه‌نویسان را در حد واندازه‌ای نمی‌دانند که بخواهند اثر نوشتاری آنها را به اثری تصویری تبدیل کنند و اگر رمان‌ خوبی نوشته شود و سینماگران به آن روی خوش نشان دهند، نویسنده برای تهیه‌کننده و فیلمنامه نویس ده‌ها شرط می‌گذارد که باعث می‌شود آنها پا پس بکشند. واقعیت این است که سه چهار نویسنده هستند که اصول حرفه‌ای اقتباس را می‌شناسند و اجازه می‌دهند داستان‌های آنها به فیلم تبدیل شود که از میان آنها می‌توان به مرادی‌کرمانی، احمد دهقان و ... اشاره کرد.

در روزگاری که در سینما و تئاتر حرفه‌ای جهان، اقتباس حرف اول را می‌زند در کشور ما اقتباس به معمایی غیرقابل حل تبدیل شده است. برای همین سینما دچار داستان‌های تکراری شده و تئاتری‌ها هم یا چند نمایش‌ خارجی را مدام روی صحنه می‌برند یا عموما نمایش‌هایی را اجرا می‌کنند که با مخاطب عام ارتباط برقرار نمی‌کند.

هرچند در کشور ما تیراژ کتاب بسیار پایین است، اما اقتباس از داستان‌‌های خوب، هم می‌تواند به موفقیت داستان‌ها و معرفی آنها به مردم کمک کند و هم چرخ اقتصاد سینما و تئاتر را بچرخاند.گره کور اقتباس باید در جایی و با تصمیم و حمایتی باز شود.ده‌ها نهاد و اداره فرهنگی و هنری با بودجه‌‌های خوب در کشور فعال هستند که اگر بخواهند حتما می‌توانند در حل این مشکل موثر باشند، البته اگر بخواهند!‌

طاهره آشیانی