اخلال چینی‌ها در بازار گردشگری ایران

به گزارش جام جم، بحث حضور چینی ها در حوزه گردشگری مربوط به ماه ها و روزهای اخیر نیست و شاید بیش از 3 سال از این ماجرا می گذرد. درواقع چینی ها تا 6 الی 7 سال پیش شناخت چندانی از ایران نداشتند تا اینکه فعالان گردشگری داخلی، جذب گردشگران چینی را در دستور کار دفاتر مسافرتی خود قرار دادند. کار سختی بود بویژه اینکه پروازهای چندانی بین چین و ایران برقرار نبود و همان پروازهای محدود نیز بیشتر توسط ایرانی های متمایل به سفر به چین اشغال می شد. اما چند اتفاق همچون برجام، راه افتادن خطوط هوایی در مسیر تهران ـ پکن، تهران ـ شانگهای و تهران ـ گوانجو و فعالیت قانونی برخی چینی های مقیم ایران در حوزه گردشگری و معرفی ایران به هموطنانشان، باعث شد که ایران هم در فهرست مقاصد گردشگری آژانس های خدمات مسافرتی چینی ها قرار بگیرد و سیل گردشگران چینی راهی کشورمان بشوند. ورود گردشگران چینی بازار پررونقی ایجاد کرد، هم برای دفاتر خدمات مسافرتی و راهنمایان گردشگری و هم برای رستوران داران و هتل داران ایرانی. اما هنوز مشکلی باقی بود، و آن نبود راهنمایان مسلط به زبان چینی بود که این خلا با به میدان آمدن ایرانیان مسلط به زبان چینی و یا چینی های مقیم ایران برطرف شد؛ افرادی که اگرچه بعضا مجوز کار در حوزه گردشگری را نداشتند، اما دست کم اقامتشان در ایران قانونی بود. به گفته ایرج نوروزی، فعال گردشگری ورودی،​ اینها مشکلی ایجاد نمی کردند و فقط کافی بود زیر نظارت مسئولان فعالیت شان را قانونی کنند. اما مشکل از وقتی آغاز شد که روند حضور چینی ها به کشورمان افزایش یافت و کمبود راهنمای چینی زبان همچنان مشهود بود. این عامل در کنار سودآوری این بازار، برخی از چینی ها از جمله دانشجویان چینی مقیم ایران را برای ورود به آن به طمع انداخت.

نوروزی به جام جم می گوید که اکنون بازار گردشگری ایران مملو از چینی های دانشجو یا غیردانشجویی است که نه ویزای اقامت در ایران را دارند و نه ویزای کار، اما در حال قبضه بازار گردشگری هستند. تعداد بسیار کمی از این افراد در اصفهان و عمده آنها در تهران و در بخش های راهنمای تور، آژانس های مسافرتی، بخش اقامت و خوراک گردشگران مشغول کار هستند.

چینی ها فعالیت خود را توسعه دادند

این فعال گردشگری ورودی می افزاید: چینی هایی که ابتدا به عنوان راهنمای گردشگری و به طور غیرمجاز وارد صنعت گردشگری ایران شدند، خیلی زود کار خود را توسعه دادند و با اجاره آپارتمان و کرایه صندلی در آژانس های مسافرتی ایرانی،​ علاوه بر اینکه خود به رایزنی با آژانس های مسافرتی چینی و جذب گردشگران چینی پرداخته و می پردازند، آنها و سایر گردشگران و مسافران چینی ورودی به ایران را در اماکن اقامتی خود یعنی همان آپارتمان های اجاره شده، اسکان داده و تغذیه آنها را هم در همان آپارتمان ها و یا غذاخوری های ارزان قیمت انجام می دهند.

نوروزی که مشاهدات زیادی درخصوص انواع فعالیت های غیرمجاز چینی ها دارد، از مشاهده یک خانم چینی می گوید که مدتی پیش در فرودگاه امام خمینی، با پلاکارتی در دست با محتوای معرفی یک رستوران چینی در یک خانه در یوسف ​آباد، گردشگران چینی را جذب و پذیرش می کرده و به محض درخواست وی برای ارائه کارت گردشگری فورا صحنه را ترک می کند.

این فعال گردشگری حتی به یک مرد چینی به نام "فی" اشاره می کند که تقریبا همه می شناسندش. او بعد از بستن دفتر خدمات گردشگری غیرقانونی اش از ترس قانون، یک صندلی در یک آژانس ایرانی اجاره کرده و براحتی به کارش ادامه می دهد.

مهمترین ضربه ای که این افراد به ایران وارد می کنند، بعد از اشغال ظرفیت های کسب و کار و خروج ارز از کشور، خدشه ای است که به وجهه ایران و ایرانیان وارد می کنند،​ زیرا برای جذب مسافران چینی خدماتی با قیمت های بسیار پایین به ویژه در بحث غذا به آنها می دهند که البته به دلیل قیمت ارزان، بی کیفیت هم هست و چهره زشتی از کشورمان را به تصویر خواهد کشید. علاوه بر اینها باعث شکسته شدن قیمت در بازار داخلی و ضرر و زیان فعالان داخل کشور ( از راننده و راهنمای تور و رستوران دار گرفته تا دفاتر خدمات گردشگری) هم خواهند شد.

رستورانهای خرده پا نابود می شوند

بحث تغذیه گردشگران چینی در اپارتمان های اجاره ای که اصولا خلاف قانون است، مورد تایید روح الله صادق پور، مدیرداخلی یک رستوران چینی در مرکز تهران هم هست.

صادق پور که هر روز شاهد تردد گروه گروه از مسافران چینی به یک ساختمان تازه ساز در نزدیکی رستورانشان در محدوده تقاطع خیابانهای ولی عصر و فاطمی است، به جام جم می گوید: چینی های زیادی هر روز و هنگام ناهار و شام و خواب وارد این ساختمان می شوند، که اتفاقا چندی پیش ما به بخش اماکن نیروی انتظامی اطلاع دادیم، اما جواب آنها این بود که این ساختمان به طور قانونی اجاره شده است.

نکته اینجاست که این ساختمان ها که تعدادشان هم در تهران کم نیست، معمولا به صورت مجاز و زیر عنوان یک شرکت تجاری کرایه می شوند، اما در حقیقت کاربری آنها جذب غیرقانونی گردشگران و مسافران چینی است که یا برای گردش و یا برای کار و تجارت وارد کشورمان می شوند و با این کار بتدریج رستوران های خرده پا و تازه شکل گرفته ایرانی را از نفس می اندازند و از دور خارج می کنند.

این بساط بزودی جمع می شود

گرچه گفت و گوی خبرنگار جام جم با دفاتر خدمات گردشگری و رستوران دارها و ... نشان از وجود نگرانی و التهاب در بازار گردشگری چینی ها دارد،​ اما برخی از مسئولان مربوط در سازمان میراث فرهنگی در گفت و گو با جام جم از تشکیل کارگروهی برای رسیدگی به این مشکل و جمع شدن بساط فعالیت های غیرمجاز و خلاف قانون چینی ها و سایر اتباع خارجی در آینده ای بسیار نزدیک خبر می دهند.

ولی تیموری، مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری سازمان میراث فرهنگی با اشاره به اینکه مسافران چینی از دو طریق گروهی ( تور) و انفرادی وارد کشور می شوند، می گوید: آن دسته که به صورت گروهی به ایران می آیند تمام فعالیت و تردد و محل اقامت و خورد و خوراکشان زیر نظارت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است و در این زمینه اگر تخلفی رخ دهد، به محض اطلاع با آن برخورد خواهد شد.

تیموری می افزاید: اما امکان نظارت بر رفتار و تردد مسافران انفرادی چینی از سوی سازمان گردشگری وجود ندارد و بهترین ناظر نیروی انتظامی و وزارت خارجه هستند که طبق قانون باید زمان صدور ویزا اطلاعاتی چون دلیل سفر، محل اسکان و تغذیه و .... را از مسافر بپرسند و وی را رصد کنند،​ بنابراین تمام تخلفاتی که توسط این افراد رخ می دهد هم باید توسط سازمان های مذکور پیگری و با آن برخورد و یا به سازمان میراث فرهنگی اطلاع داده شود که این امر هم کار سختی نیست و برای نیل به آن هم اکنون این موضوع در کارگروهی در کمیسیون ارتقای امنیت گردشگران خارجی و مقصدهای گردشگری استان تهران درحال پیگیری است.

غیرمجازها شناسایی شده اند

علی رفیعی، معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی استان تهران اما درخصوص این کارگروه می گوید: برای رسیدگی به موضوع فعالیت غیرمجاز چینی ها در عرصه گردشگری کشورمان، چند ماه پیش کارگروهی به همین منظور در کمسیون ارتقای امنیت گردشگران خارجی و مقصدهای خارجی استان تهران و با حضور نمایندگان همه نهادهای مربوط از جمله میراث فرهنگی، استانداری تهران، نیروی انتظامی، وزارت خارجه، وزارت علوم و ... تشکیل شد تا به همه جوانب این موضوع، اعم از فعالیت غیرمجاز دانشجویان چینی، شرکت های تجاری و اقتصادی و سایر چینی ها رسیدگی شود.

رفیعی با بیان اینکه تمام اقدامات صورت گرفته توسط این افراد در زمینه اسکان، خورد و خوراک، راهنمای گردشگری و اجاره صندلی در آژانس، تخلف و غیرقانونی است، می افزاید: تمام این تخلفات، افراد متخلف، اماکن و آژانس های اجاره ای غیرقانونی اکنون در این کارگروه شناسایی و کار به مراحل پایانی نزدیک شده و درحال تصمیم گیری برای نحوه برخورد با آنها هستیم و ان شاءالله بزودی شاهد جمع آوری و برچیده شدن تمام این فعالیت های غیرمجاز ( چه از سوی اتباع چینی و چه اتباع سایر کشورها) خواهیم بود و نتیجه آن نیز اطلاع رسانی خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه دلیل رسانه ای نشدن فعالیت این کارگروه تاکنون حساس بودن موضوع به دلیل قرار گرفتن آن در حوزه مهم بین المللی است، یادآور می شود که طبق تحقیقات ما بیشترین فعالیت غیرمجاز در این زمینه توسط شرکت های تجاری ایرانی و چینی ( بویژه شرکت های ایرانی که با چینی ها همکاری می کنند) صورت می گیرد و دانشجویان سهم بسیار کمتری از این تخلفات را به خود اختصاص داده اند که البته همان موارد هم به اطلاع وزارت علوم رسانده شد و برخورد قانونی با آنها صورت گرفت.

فاطمه مرادزاده