سازه‌های غیرمجاز، مانع ثبت جهانی‌ کندوان

به گزارش جام‌جم، روستای صخره‌ای کندوان که در 62 کیلومتری تبریز و 22کیلومتری شهرستان اسکو واقع شده، یکی از سه روستای صخره‌ای دنیاست. با این تفاوت که اکنون در دو روستای دیگر زندگی جاری نیست، اما در روستای کندوان حیات در قالب بافت سنتی و قدیمی همچنان ادامه دارد.

درهمین حال از مدت‌ها قبل تلاش برای ثبت جهانی این روستا آغاز شده، اما چون بافت قدیمی‌ترین روستای کندوان به لحاظ ساخت و سازهای جدید و غیرمجاز که بافتی متفاوت با وضعیت طبیعی دارند با تهدید جدی مواجه شده، در راه ثبت جهانی آن نیز موانعی به وجود آمده است.

هرچند مسئولان در سال‌های اخیر اقدامات زیادی برای آماده کردن طرح برای ثبت در فهرست جهانی انجام داده‌اند، اما هنوز کل زیرساخت‌ها فراهم نشده و تا تخریب کامل این بناهای جدید و ساماندهی آنها و رساندن روستا به وضعیت سابق، راه درازی پیش‌رو داریم.

غیرمجاز‌هایی که از کندوان نمی‌روند!

مرتضی محمدزاده، فرماندار اسکو دراین ‌باره به جام‌جم گفت: از حدود دو سال و نیم پیش هیچ‌گونه ساخت و ساز غیرمجاز در روستای کندوان صورت نگرفته، اما مساله اصلی در این رابطه ساماندهی خانه‌های غیرمجازی است که قبلا ساخته شده‌اند.

وی افزود: به منظور ساماندهی ساخت و سازهای غیرمجاز از یک ‌سال قبل روستایی در مجاورت کندوان مکان‌یابی شد و حتی فونداسیون و امکاناتی چون آب، برق و... آن به اتمام رسید و در ابتدا قرار شد با هزینه تمام شده و سپس به صورت رایگان در اختیار مالکان ساختمان‌های غیرمجاز قرار گیرد، اما متاسفانه هیچ‌کس به ترک خانه‌های خود در کندوان تمایلی نشان نداد.

محمدزاده ادامه داد: پس از بررسی‌های زیاد به این نتیجه رسیدیم که چون مغازه‌های اغلب آنها در روستای کندوان است، راضی به ترک روستا نیستند. به همین منظور طرح بازارچه‌ای را نیز در یک کیلومتری روستا پیش‌بینی کردیم تا با ایجاد آن در روستای جدید، ساکنان منازل تخریب شده بهانه‌ای برای ترک خانه‌های غیرمجاز خود در کندوان نداشته باشند.

فرماندار اسکو، احداث مسیر جدید در ورودی کندوان را مانع بزرگ برای ثبت جهانی این روستا عنوان کرد و گفت: چند سال پیش کمربند جنوبی برای تردد مسافران و گردشگران، خاکبرداری شده و حتی عملیاتی هم صورت گرفته بود، اما در دولت جدید این طرح را مانع بزرگ برای ثبت جهانی کندوان دیدند. به همین دلیل می‌کوشیم با تعبیه پارکینگ‌هایی در نزدیکی روستای کندوان‌‌ و انتقال گردشگران با وسایلی چون واگن‌های شبه‌قطار، درشکه و... به داخل و خارج روستا، امکان تردد آنها را فراهم کرده و درعین حال اشتغال جدید برای ساکنان کندوان ایجاد کنیم.

ساخت وسازها به صفر رسیده

مرتضی آبدار، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز با اشاره به این‌که یکی از موانع مهم ثبت جهانی کندوان، ساخت و سازهای غیرمجاز موجود در کندوان است، افزود: در سفر اخیر طالبیان، معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و قول مساعد وی و مسئولان استانی مبنی بر تکمیل و اتمام مستندات پرونده ثبت جهانی کندوان در سال 2017 سعی می‌کنیم مستندات ثبت جهانی این روستای تاریخی را تا پایان امسال آماده کنیم. وی طرح جامع گردشگری روستای تاریخی کندوان را از الزامات ثبت جهانی آن دانست و گفت: مطالعات طرح جامع گردشگری برمبنای پرونده ثبت جهانی صورت گرفته و در مرحله تصویب در شورای‌عالی شهرسازی و معماری است. در این طرح کاربری‌های فضاهای تاریخی، نوع مرمت، پلان‌های مدیریتی و اجرایی، تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز و... مشخص شده است.

آبدار افزود: در سال‌های اخیر و با اقدامات انجام شده، ساخت و ساز خانه‌های غیرمجاز بسیار تقلیل یافته و تقریبا به صفر رسیده است. همچنین براساس مصوبه هیات راهبردی و طبق ضوابط مندرج در طرح جامع در نیمه اول سال جاری مجوز مرمت 13 خانه سنگی و کران صادر شده و اکنون در مرحله تعمیر آنها هستیم.

وی به زیرساخت‌های گردشگری لازم برای روستای کندوان اشاره کرد و گفت: مرمت کران‌ها، اسکن لیزری آنها، تکمیل بناهای روستاهای سرریز جمعیت و برچیدن تیرهای برق از جمله زیرساخت‌های گردشگری این روستای تاریخی است که مراحل اجرایی آنها یا به اتمام رسیده یا در دست انجام است.

کندوانی‌ها آموزش لازم دارند

محمدرضا عیوضی قراملکی، معاون علمی ـ پژوهشی مرکز مطالعات شهرداری تبریز، آموزش همگانی و تفهیم اهمیت روستای کندوان را از بعد گردشگری به ساکنان و مغازه‌داران و ارائه رفتار مناسب روستاییان هنگام برخورد با گردشگران، یکی از روش‌های جذب گردشگر و شناسایی هرچه بیشتر آنجا به علاقه‌مندان دانست.

وی افزود: در زمینه آموزش همگانی می‌توان از دانش‌آموزان و فرهنگیان مدارس آن نواحی به عنوان سفیران گردشگری استفاده کرد، چراکه هرکدام از آنها نماینده یکی از خانوارهای ساکن در روستای کندوان و نواحی اطراف آن منطقه هستند.

سعیده دلال علیپور

جام‌جم آذربایجان شرقی