نگاهی به «جلوه‌های قرآنی در نگاه امام خمینی(ره)»

به گزارش جام جم آنلاین،‌ در سالروز رویدادی قرار داریم که به جرئت می‌توان آن را مهمترین واقعه در تاریخ پیروزی انقلاب اسلامی ایران برشمرد. در همین راستا نگاهی به نگرش امام خمینی(ره) نسبت به جلوه‌های قرآنی داریم که در کتابی به نام «جلوه‌های قرآنی در نگاه امام خمینی(ره)» اثر محمدامین صادقی ارزگانی منتشر شده است.

آنچه در این اثر می‌خوانیم سخن راندن از این نکته مهم است که حضرت امام(ره) به عنوان مفسری حکیم و قرآن‌شناسی مقتدر، تمامی مطالب پیش گفته را در آثار و اندیشه‌های خویش به صورت‌های مختلف مد نظر داشته‌اند و از آنها به روش‌های مختلف در صحنه زندگی به عنوان محور و اساس بهره گرفته است. این بهره‌گیری صرفاً معطوف به دوران تحصیل یا تربیت ایشان نبوده و از تعلیم تا مبارزه و رهبری نهضت انقلاب اسلامی را نیز شامل می‌شود.

البته یادآوری این نکته نیز حائز اهمیت است که ابعاد سیاسی و حکومتی حضرت امام در ابعاد داخلی و خارجی چنان پررنگ جلوه کرده که دیگر ابعاد وجودی ایشان را تحت پوشش خود قرار داده است، از جمله این که ایشان سروده‌های نابی از خود به یادگار گذاشته و در حوزه تفسیر قرآن و عرفان صاحب‌نظر بودند.

بر اساس آنچه که در این کتاب نوشته شده مشخص می‌شود که تفاسیر حضرت امام(ره) بر بخش‌هایی از قرآن کریم شاهد این معناست که علاوه بر اینکه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در میانه گفتارها و نوشتارهای خود به ویژه برخی آثار اخلاقی و اعتقادی به گونه‌ای چشمگیر به این معنا اشاره و تصریح کرده‌اند که حیات انسان بدون تکیه بر قرآن و معارف و حقایق متعالی مطرح شده در این کتاب آسمانی، خالی از هر ارزش و اهمیتی به شمار می‌رود.

نگاشته‌های این کتاب مبین این نکته است که امام خمینی(ره) از جمله معدود افرادی هستند که با نگاه حکیمانه و درکی فقیهانه و فهم سرشار از عرفان، بیشترین نور را از جلوه‌های قرآنی گرفته‌اند و همین رویکرد مصداق آیه «وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ» است که نشان می‌دهد جهان در پرتو اندیشه قرآنی ایشان روشن شده است و اعتراف بسیاری از سیاستمداران جهان را می‌توان دلیل محکمی بر این مدعا دانست.

این کتاب تلاش کرده است تا با رویکرد متفاوتی به تبیین سخنان امام خمینی(ره) بپردازد. از آنجا که ریشه بیان و سخنان حضرت امام(ره) در همه مسائل و به ویژه آنچه درباره قرآن کریم اظهار کرده‌اند، معارف بلند وحیانی و آموزه‌های حکمت و عرفان است، فخامت ویژه و صلابت علمی خاص دارد. در همین راستا نویسنده تلاش کرده است برای حفظ این ویژگی‌ها در تحلیل و تبیین مطالب کتاب، از مبانی فکری حکیمان و عارفان استفاده شود. البته یکی از نکات مورد استفاده در این اثر آن است که آیات و روایات که ریشه اصلی کلمات امام است، با حفظ اختصار و تناسب در متن بیان شده تا در همین راستا به خواسته اصلی مورد نظر نویسنده که حفظ صلابت سخنان امام است اقدام شود. از سوی دیگر نویسنده تلاش کرده تا مستندات کلام امام را مشخص کند و از روش متداول حوزوی که نوشتار و گفتار امام بر آن اساس تنظیم شده است صیانت کند.

یکی از موضوعاتی که در این کتاب مورد ارزیابی، سنجش و نقد قرار گرفته است، پرداختن به مسائلی است که در راستای رشد نهضت ترجمه از جهان غرب وارد گفتمان دینی و تحقیقاتی جهان اسلام شد و روز به روز بر پیشرفت آن افزوده شد و با آموزه‌های وحیانی و اندیشه قرآنی امام خمینی(ره) مورد مقایسه قرار گرفته و سنجیده شده است. در این راستا کوشش شده به شبهات مطرح شده پاسخ داده شود و دیدگاه و نگرش امام در مقابل افکار وارداتی به وضوح برای مخاطبان و سایر مردم به ویژه نسل تحصیل کرده بیان شود.

یکی دیگر از نکاتی که از این اثر قابل استخراج است، اینکه نویسنده کوشش خود را به کار گرفته است تا در عین بیان مطالب به اختصار، بسیاری از مسائل که در کلمات امام درباره قرآن مطرح شده بود مورد تبیین قرار گیرد. در اصل شناخت و معرفت قرآن و بیان قلمرو قرآن در زمینه‌های مختلف زندگی انسان موضوعات مهمی است که با تکیه بر دیدگاه امام خمینی در این اثر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است.

این اثر شامل چهار فصل است که مباحث کلی وحی‌شناسی‌، نحوه نزول وحی، رابطه وحی و عقل، تفاوت وحی با تجربه عرفانی و تجربه دینی و مانند آن در فصل اول مورد بحث و بررسی قرار گرفته و دیدگاه امام خمینی در موارد یاد شده طرح و بیان شده است.

موضوعی که در فصل دوم مطرح شده، جلوه‌ای از عظمت و اعجاز قرآن کریم است و مسائلی همچون خاستگاه عظمت قرآن، جلوه‌هایی از اعجاز قرآن، تحریف‌ناپذیری سرّ جاودانگی و جهان بودن این کتاب آسمانی و ... با تکیه به سخنان امام خمینی تحلیل شده است.

همچنین در سومین فصل از این کتاب درباره تلاوت، تدبر و فهم قرآن بحث شده و مباحثی نظیر آداب مختلف تلاوت، آثار و برکات تلاوت، اثر تلاوت در جوانی، سودمندی تلاوت حتی بدون درک مفاهیم،‌ فهم‌پذیری قرآن، شرایط، مراتب و موانع فهم قرآن و تأویل و تفسیر به رأی بحث شده و دیدگاه حضرت امام نسبت به این مسائل بیان شده است.

در واپسین فصل کتاب مباحث مهم و کلیدی و مورد نیاز جهان معاصر نظیر ضرورت بازگشت به قرآن، قرآن و انسجام اسلامی، قرآن و خانواده، قرآن و شبهات نوظهور مورد بحث قرار گرفته و نگرش حضرت امام در آن مسائل بیان شده است.

منبع: ایکنا