فصل جدید در روابط تهران ـ پاریس

عقب‌نشینی فرانسه از تعهداتش در شرکت تولید سوخت اتمی اورودیف و پس از آن هم حمایت مکرر از گروهک منفور منافقین شرایط را سخت‌تر کرد، همچنین طی سال‌های اخیر نیز به بهانه برنامه هسته‌ای ایران و همصدایی فرانسه با آمریکا روابط دو کشور به سوی انجماد سیاسی رفت و روابط اقتصادی دو کشور به حداقل خود رسید. اما اکنون بعد از توافق هسته‌ای دو طرف درک بهتری از مواضع یکدیگر پیدا کرده‌اند که این مساله می‌تواند به روان شدن سیاست خارجی دو کشور کمک کند، گرچه سفر چندی پیش آقای روحانی به فرانسه و انعقاد 32 معاهده و توافق‌نامه میان دو کشور توانست ترک جدی در یخ‌های موجود روابط دو کشور ایجاد کند و زمینه ذوب شدن یخ‌های منجمد چندساله را فراهم نماید، اما به‌دلایل نامعلومی این روابط هنوز بهبود کامل نیافته و پتانسیل‌های موجود دو کشور فعال نشده و این در حالی است که دو کشور ظرفیت‌های بسیاری در تمام زمینه‌ها برای توسعه همکاری دارند. از این رو انتظار است دولت فرانسه با اراده جدی، مستقل از فشارهای سیاسی فراسرزمینی و با تکیه بر توافق برجام که این کشور نیز متعهد به اجرای دقیق و کامل آن است، مسیر همکاری‌های دو کشور را هموار کند و فصلی نو از روابط میان ایران و فرانسه را رقم بزند. البته نباید این نکته را از نظر دور داشت که نبود استراتژی مشخص برای توسعه روابط در تمام زمینه‌ها نیز یکی از عواملی است که باعث شده ظرفیت‌های موجود به‌طور کامل فعال نشود، چراکه با کوچک‌ترین تنش سیاسی روابط اقتصادی دو کشور تحت‌تاثیر قرار گرفته و متاسفانه بخش‌‌های اقتصادی تاوان آن را متحمل شده‌اند که این امر موجب بی‌اعتمادی در بخش‌های اقتصادی، صنعتی و علمی دو کشور شده و چراغ روابط دوجانبه را کم‌سو کرده است. شاید هم بتوان گفت گره روابط دو کشور فراتر از مناسبات دوجانبه است و باید برای مقابله با تاثیرگذاری دیگر کشورها در روابط ایران و فرانسه راه‌حل جدی جست‌وجو کرد. بنابراین تا زمانی که طرفین به یک تعریف مشترک از منافع دوجانبه و راهبردی مشخص نرسند، تاثیرگذاری عوامل بیرونی در روابط دو کشور اجتناب‌‌ناپذیر خواهد بود. در عین حال فرانسه بر این مساله واقف است که جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی و دفاعی خود در منطقه استقلال کامل دارد و هر تعهدی را که بر مبنای منافع مردمش باشد، تمکین خواهد کرد و طرف فرانسوی می‌تواند روی توافقات و تعهدات ایران در منطقه حساب کند در حالی که بسیاری از کشورهای منطقه از این استقلال رای برخوردار نیستند و این می‌تواند امتیازی بزرگ در استحکام روابط دوجانبه باشد.

مرتضی غرقی

کارشناس مسائل بین‌الملل