هواپیماهای جدید در آسمان ابهام

با این حال، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که خرید این تعداد هواپیما گرچه می‌تواند به تحولی تاریخی در ناوگان هواپیمایی ایران بینجامد، اما برخی زوایای پنهان آن از جمله ظرفیت فرودگاهی کشور و همچنین تجهیزات موجود می‌تواند در آینده‌ای نزدیک به چالشی بزرگ برای این صنعت تبدیل شود.

از سوی دیگر، زمان ورود این هواپیماها به کشور به علت اظهارات متناقض برخی مسئولان، با ابهامات فراوانی روبه‌رو است.

گروهی از کارشناسان بر این باورند که با توجه به محدود بودن مقاصد پروازی ناوگان هوایی کشور و نبودن مقاصد قاره‌ای مثل پرواز به آمریکا، مسیر پروازی اقتصادی و پردرآمدی برای هواپیماهای برد بلند نخواهیم داشت و خرید هواپیماهای با برد بلند مانند ایرباس330، ایرباس350 یا هواپیمای غول‌پیکر ایرباس380 نه‌تنها در اولویت نیازهای ناوگان هوایی کشورمان نبوده، بلکه با خرید تعداد زیادی از این نوع هواپیما‌ها و نبود تقاضای سفر برای آنها، در نهایت شرکت‌های هواپیمایی مجبور خواهند شد هواپیماهای برد بلند مناسب برای سفرهای قاره‌ای را در مسیرهای کوتاه استفاده کنند که موجب ضرر و زیان آنها خواهد شد.

باید از فرصت ایجاد شده استفاده کنیم

محمد خداکرمی، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری با دفاع از خریدهای اخیر به جام‌جم گفت: اکنون شرایط برای خرید هواپیما راحت‌تر شد، به این دلیل که در گذشته اگر ایرلاینی برای خرید هواپیما اقدام می‌کرد، نمی‌توانست براحتی پول آن را بپردازد از این رو بهترین شرایط برای نوسازی ناوگان هوایی کشورمان ایجاد شده که باید از آن استفاده مناسبی شود.

اطلاعی از زمان ورود هواپیماها نداریم

خداکرمی درخصوص زمان ورود هواپیماهای خریداری شده به کشور گفت: از زمان ورود دقیق و همچنین مدل‌هایی که قرار است به ایران بیاید، اطلاعی در دست نیست، اما می‌دانیم برخی هواپیماهای خریداری شده از پیشرفته‌ترین نوع هواپیماهای مسافربری در سراسر جهان است و باید برایشان زیرساخت‌های مخصوصی فراهم کنیم. این آمادگی حتی شامل پرسنل و خدمه‌ هواپیما نیز خواهد شد به صورتی که افراد مورد نیاز ناوگان جدید آموزش‌های مخصوص را قبل از ورود هواپیما خواهند دید تا به محض ورود پرنده بسرعت عملیاتی شده و از آن در مسیرهای تعیین شده استفاده کنیم.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار جام‌جم درباره این‌که آیا زیرساخت فرودگاهی کشور برای پذیرش هواپیمای A380 فراهم است یا خیر؟ افزود: برخی نیازهای این نوع هواپیمای خاص بدون تردید با دیگر هواپیماها متفاوت است. به عنوان مثال باند فرود این هواپیما کاملاً مختصات متفاوتی با دیگر هواپیما‌ها داشته به صورتی که برای این هواپیما عرض باند باید 60 متر باشد که 15 متر از باند معمولی بیشتر است. به همین دلیل در فرودگاه‌هایی که قرار است این نوع هواپیما خدمات ارائه دهد از هر طرف 7.5 متر باند را آسفالت می‌کنند تا هواپیمای غول‌پیکر A380که چهار موتوره است، بدون این‌که گرد و خاک وارد موتورش شود قادر به پرواز باشد.

خداکرمی همچنین درباره خدمات فرودگاهی مخصوص A380تصریح کرد: اکنون فقط فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) شرایط پذیرش این هواپیما را دارد و شهرهای دیگر نمی‌توانند پذیرای چنین هواپیمایی به دلیل کمبود ظرفیت باشند.

پول نداشتیم، اجاره به شرط تملیک خریدیم

علیرضا منظری، کارشناس هوانوردی در گفت‌وگو با جام‌جم تصریح کرد: همان‌طور که می‌دانید بوئینگ و ایرباس بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های هواپیمای مسافربری هستند و ایران به‌غیر از این دو، گزینه‌ای دیگر پیش‌رو نداشته و به‌دلیل این‌که شرکت‌های ایرانی نقدینگی نداشتند به قرارداد اجاره به شرط تملیک رو آوردند و همین امر باعث شد تا شرکت ایرباس که دارای این شرایط است در فهرست خریداران ایرانی قرار بگیرد.

خریدهای قابل تامل

از سوی دیگر یک منبع آگاه در سازمان هواپیمایی کشور به جام‌جم گفت: هواپیماهای خریداری شده در مدت هفت تا هشت سال قرار است وارد ناوگان هوایی ایران شوند و دفاع برخی مسئولان از خرید هواپیمای قاره‌پیما با این استدلال که ایران باید به همه نوع هواپیما تجهیز باشد، قابل تأمل است. به این دلیل که ایران اصلاً شرایط استفاده از این نوع هواپیماها چه در زمینه فرودگاهی و چه در زمینه‌های دیگر را ندارد.

وی افزود: هواپیمای قاره‌پیمایA380 که خریداری شده، موافقان و مخالفانی دارد اما به نظر می‌رسد اولین محموله این هواپیما در سال 2019 وارد ایران شود و صحبت‌های برخی مسئولان که القا می‌کردند این نوع هواپیما بزودی به ایران خواهد آمد، نوعی تبلیغات محسوب می‌شود زیرا هنوز خدمات فرودگاهی برای این هواپیما فراهم نیست.

وی تصریح کرد: حداقل ظرفیت مسافر این نوع هواپیما 550 نفر است. به بیان بهتر ورود یک هواپیما A380 به معنی ورود سه هواپیمای معمولی است و ظرفیت فرودگاهی کشور برای خروج مسافر و همچنین تحویل بار این نوع هواپیما، مناسب نیست.

این مقام آگاه گفت: پیش‌بینی مسئولان بر این پایه بوده که تا سال 2019 فاز دوم فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) راه‌اندازی می‌شود، به همین دلیل در محموله‌های اولیه، ورود هواپیمای غول‌پیکر دیده نشده است.

اقساط یک میلیارد دلاری هواپیماهای جدید

حمیدرضا پهلوانی، رئیس اسبق سازمان هواپیمایی کشوری تاکید کرد ، در همان سال 92 و با وجود اعمال تحریم بین‌المللی، چنانچه شرکت‌های هواپیمایی از نقدینگی لازم برخوردار بودند، امکان خرید هواپیمای ایرباس به صورت مستقیم وجود داشت.

پهلوانی مفید بودن خرید این تعداد هواپیما را منوط به تحول در صنعت حمل‌و‌نقل هوایی و رفع چالش بیکاری در این صنعت دانست و گفت: با خرید اخیر و در این شرایط، دولت باید سالانه یک میلیارد دلار بابت اقساط هواپیماهای خریداری شده بپردازد.

محمدحسین علی اکبری - اقتصاد