اهمیت نسخه 14 قرنه قرآن

مسلما هر نسخه‌ای از هر کتابی با این طول عمر، اهمیت علمی و تاریخی دارد، اما با توجه به این‌که صحبت از کتاب مقدس قرآن است، این مساله قابل طرح است که آیا این کشف علمی، اهمیت کلامی و دینی نیز دارد یا خیر؟ این مساله از دو منظر قابل طرح است؛ اول از منظر دانشمندان و فیلسوفان و مورخانی که در باب دین، تامل و پژوهش می‌کنند، و دوم از منظر دینداران و به طور خاص، مسلمانان.

از منظر اول، نسخه 1300 ساله از قرآن، دارای اهمیت بسیار زیادی است؛ چراکه در میان دانشمندان و فیلسوفان و مورخان، لزوما قداست و وحیانی بودن قرآن، امر مسلم و از پیش مقبولی نیست؛ زیرا بسیاری از دانشمندان و فیلسوفان، نه‌تنها به دین اسلام و وحیانی بودن قرآن، بلکه اصلا به هیچ دین آسمانی ایمان ندارند.

این عده از اهل علم، ادیانی چون یهودیت، مسیحیت، و اسلام را نه ادیانی آسمانی، بلکه اموری زمینی و تصنعی می‌دانند و حتی در باب واقعیت تاریخی پیامبران الهی، تشکیک‌هایی وارد می‌کنند اما وقتی در برابر آنها استدلال می‌شود که فی المثل عرب جاهلی چگونه می‌توانسته در آن مقطع تاریخی، کلامی ژرف و اخلاقی و مترقی همچون قرآن را بسازد، خواهند گفت اصلا از کجا معلوم که این جملات و آیات، متعلق به 14 قرن پیش باشد، شاید آنها در قرونی متاخرتر توسط نخبگان جوامع اسلامی نوشته شده باشد. آنها همین شبهات را در باب تورات و انجیل نیز مطرح می‌کنند.

کشف قرآنی که یافته‌های علمی نشان می‌دهد در 14 قرن قبل نگاشته شده است، شبهات این چنینی را نقض می‌کند. اما آیا این کشف، دلیل تام و تمامی بر حقانیت قرآن است؟ آیا مومنین می‌توانند دلیل ایمان خود را به قرآن، چنین کشفیات علمی بدانند؟ پاسخ منفی است، چرا که اگر بنا بود ایمان مسلمانان وابسته به این یافته‌های علمی باشد، مسلمانان پیشین هیچ حجتی بر ایمان خود نداشتند.

واقعیت این است که مومنین برای حقانیت ایمان خود، در درجه اول می‌توانند به دستورات اخلاقی و مصلحانه قرآن استناد کنند؛ دستوراتی که عرب جاهلی توانایی بیان آنها را نداشته و در نوع خود عامل ترقی تاریخ بشری است. دستورات قرآن حتی پس از 14 قرن بعد از نزول آنها، دستوراتی انسانی و اخلاقی و قابل تامل است، و چه چیز از این حجت بالاتر، برای مسلمانان در بحث با غیرمسلمانان.

حسین برید - اندیشه