چقدر مراقب ناخن‌هایتان هستید؟

رشد ناخن در کودکان و نوجوانان با سرعت بیشتری انجام می‌شود. ناخن‌های کودکان تا سن بلوغ با سرعت رشد می‌کنند و بعد از آن تا ۵۰ درصد از سرعت رشد ناخن‌ها کاسته می‌شود. رشد ناخن در زنان باردار نیز سریع‌تر است. هورمون‌های بارداری سوخت و ساز بدن را بالا می‌برند و گردش خون را افزایش می‌دهند، در نتیجه مو و ناخن با سرعت بیشتری رشد می‌کند. در نقطه مقابل، بیماری و مصرف دارو، بویژه داروهای شیمی‌درمانی، روی رشد ناخن اثرات سوء دارد و حتی در بعضی از موارد ممکن است سبب افتادن ناخن‌ها شود. ناخن‌های دست سه تا چهار مرتبه سریع‌تر از ناخن‌های پا رشد می‌کنند. اگر راست‌دست هستید ناخن‌های دست راست‌تان و اگر چپ‌دست هستید ناخن‌های دست چپ‌تان زودتر بلند خواهند شد. بعلاوه، ناخن‌های دست در فصل تابستان رشد بهتری دارند و زمستان‌ها دیرتر بلند می‌شوند. ناخن‌های دست حدود سه میلی‌متر در ماه رشد می‌کنند. اگر ناخن دستتان افتاده باشد باید چیزی بین چهار تا شش ماه صبر کنید تا ناخن‌تان کاملا دربیاید. اما اگر همین اتفاق برای ناخن پا بیفتد، رویش مجدد آن از ناحیه کوتیکول (پوست اطراف ناخن) یک‌سال تا یک سال و نیم طول خواهد کشید.

با ناخن‌های شکننده چه کار کنیم؟

ناخن‌ها ممکن است شکننده، چاله چاله، بدرنگ، پوسته پوسته یا دندانه‌دار شوند. از این میان، شکنندگی ناخن‌ها شایع‌ترین مشکلی است که با افزایش سن بروز می‌کند. در اینجا به بررسی چند راهکار برای داشتن ناخن‌های سالم اشاره می‌کنیم.

ویتامین و بیوتین

ویتامین‌ها نقش مهمی در سلامت ناخن‌ها دارند. کمبود آهن و زینک می‌تواند ناخن‌ها را تخریب کند و معمولا یک مولتی‌ویتامین پایه کلید حل مشکل است. توصیه می‌شود از مولتی‌ویتامینی استفاده کنید که حاوی نیاسین (ویتامینB3)، آهن، کلسیم و ویتامین‌های گروه A و ‍C باشد. ویتامین ب‌کمپلکس نیز به دلیل بیوتین (ویتامین B7) موجود در آن کم فایده نیست. بیوتین علاوه بر این که در بعضی از مکمل‌های ویتامین وجود دارد، در بلغور جو دوسر، موز، قارچ، بادام زمینی و سویا یافت می‌شود. البته، چگونگی عملکرد بیوتین در افزایش مقاومت ناخن‌ها هنوز کاملا مشخص نیست. در یک آزمایش، تعدادی خانم روزانه به مدت شش ماه 2.5 میلی‌گرم بیوتین مصرف کردند و مشاهده شد که مقاومت ناخن‌های آنها ۲۵ درصد بالاتر رفت. بیوتین در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد و بیشتر مردم در شرایط عادی بیوتین کافی دریافت می‌کنند، مگر در شرایط خاص، مثل افراد الکلی، کسانی که به مقدار زیاد سفیده تخم‌مرغ خام می‌خورند یا آنهایی که به مدت طولانی آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند. خیلی از خانم‌های باردار به کمبود بیوتین دچار می‌شوند و اگر مصرف ویتامین‌های ضروری دوران بارداری را جدی نگیرند، ممکن است نوزادشان با ناهنجاری‌های مادرزادی متولد شود. اطلاعاتی که در زمینه تأثیر مکمل‌های ویتامین روی سلامت ناخن‌ها مطرح می‌شود بیشتر جنبه تجربی دارد و اساس علمی آنها هنوز ثابت نشده است. شواهد نشان می‌دهد گلوکوزامین که در درمان آرتروز کاربرد دارد در این مورد هم مؤثر است. ژلاتین و گیاه دم‌اسب نیز در تقویت ناخن‌های شکننده فواید مشابه دارند. بار دیگر تأکید می‌شود که این روش‌های درمانی گرچه تا حدی موفقیت‌آمیز گزارش شده است، اما درباره چگونگی ساز و کار آنها توضیح علمی مشخصی وجود ندارد.

مرطوب‌کننده‌های قوی

علت اغلب شکنندگی ناخن‌ها کمبود رطوبت است، چون خشکی ناخن باعث ترک خوردگی و پوسته پوسته شدن آن می‌شود. مرطوب‌کننده‌های رایج مانند وازلین که در تمام داروخانه‌ها موجود هستند، می‌توانند به داشتن ناخن‌های سالم کمک کنند. درمان‌های خانگی مثل مخلوط زرده تخم‌مرغ و شیر نیز توصیه می‌شود. در هر صورت بهتر است از کرم‌های مرطوب‌کننده قوی استفاده کنید که حاوی ویتامین E، روغن آووکادو و کره درخت روغن قلم هستند. فقط کافی است مقداری از کرم را روی ناخن‌ها و پوست اطراف آنها بمالید.

مراقبت‌های عادی

از استحکام بخش‌های ناخن استفاده نکنید، این محصولات می‌توانند آلرژی‌زا باشند و همان استفاده مداوم از مرطوب‌کننده‌ها کفایت می‌کند.

پوست اطراف ناخن کوتیکول نامیده می‌شود و نباید آن را از بین برد. کوتیکول ضامن سلامت ناخن‌هاست و دست‌کاری بیش از حد آن شما را مستعد عفونت‌های ناخن خواهد کرد. بریدن کوتیکول باعث ناهنجاری‌های ناخن می‌شود. اگر ریشه ناخن یا پوست اطراف ناخن‌ها اذیت‌تان می‌کند برای رفع آنها از قیچی‌های مخصوص استفاده کنید، اما یادتان نرود که زیاده‌روی نکنید. پشت سرهم لاک نزنید و هر چند وقت یک‌بار به ناخن‌هایتان استراحت دهید. این کار به شما اجازه می‌دهد شکل ظاهری ناخن‌ها را بدون پوشش لاک بررسی کنید. کرم‌های مرطوب‌کننده روی ناخن‌های بدون لاک کارآمدتر عمل خواهند کرد. به علاوه، همان‌طور که گفته شد کمتر از لاک‌پاکن‌ها استفاده کنید، چون ناخن‌هایتان را خشک می‌کنند. دیگر این که بگذارید ناخن‌هایتان هوا بخورند، اما حواستان به عوامل محیطی تأثیرگذار باشد، مثلا این که ناخن‌ها در هوای خشک و سرد زودتر ترک می‌خورند.

از دست‌ها محافظت کنید

از دست‌ها محافظت کنید تا ناخن‌های به مراتب سالم‌تری داشته باشید. دستکش بپوشید، بویژه در هوای سرد یا هنگام ظرف شستن. شستن بیش از حد دست‌ها موجب نفوذ آب در ناخن‌ها می‌شود و آنها را مستعد شکستن می‌کند. ناخن‌هایتان را کوتاه نگه دارید. هر چه ناخن‌ها بلندتر باشند آسیب‌پذیرتر می‌شوند و حتی در انجام کارهای روزمره اذیت‌تان خواهند کرد. موقع انجام کارهایی که با دخالت دست همراه هستند بیشتر مراقب باشید، مثلا وقتی کشوها را می‌بندید مواظب باشید که ناخن‌تان لای کشو گیر نکند. گردش خون ضعیف نیز ممکن است باعث شکنندگی ناخن‌ها شود. کم‌کاری تیروئید هم روی رشد ناخن‌ها تأثیر منفی دارد. در نهایت این که هر یک از این مشکلات را حتما با پزشک متخصص درمیان بگذارید.(Howstuffworks / مترجم: صدف دژآلود /روزنامه جام جم)