اول ​پزشک​ عمومی بعد ​​متخصص

بسیار اتفاق افتاده که در اوج شلوغی مطب یا درمانگاه، فردی صرفا برای نوشتن آزمایش قند یا تیروئید به من مراجعه می‌کند. عجیب این‌که در مواردی این بیماران ساعت‌ها در نوبت درمانگاه مانده‌اند.

در این موارد دو نوع مشکل پیش می‌آید؛ اول آن‌که دسترسی بیماران به یک متخصص یا فوق‌تخصص محدود است.

برای مثال من به عنوان تنها متخصص غدد در یکی از مناطق شمالی کشور با جمعیتی حدود 400 هزار نفر کار می‌کنم.

ناگفته پیداست که امکان مراجعه همه بیماران دچار دیابت یا بیماری‌های تیروئیدی و سایر بیماران غدد به مطب من نیست و مشکل دوم در مورد هزینه‌هاست.

یک پزشک فوق‌تخصص به دلیل نوع فعالیتی که دارد به بیماری‌های نادر فکر می‌کند و موظف است این بیماری‌ها را درمان کند.

همین موضوع موجب اتلاف هزینه‌های زیادی می‌شود. در این مورد نیز ذکر یک مثال می‌تواند کمک کند.

در ایران خانم‌های زیادی مبتلا به پرمویی هستند. شاید آمار این موارد به حدود 15 درصد برسد.

همه این بیماران به اشتباه تصور می‌کنند مشکل هورمونی دارند و باید به فوق‌تخصص غدد مراجعه کنند.

این در حالی است که فقط درصد کمی از آنان مشکل هورمونی دارند و نیازمند آزمایش یا درمان تخصصی هستند و در بقیه موارد پاکسازی معمولی و دوره‌ای کافی است.

اکنون پرسش این است که پس راه‌حل چیست؟ اگر خانمی مبتلا به پرمویی است، از کجا مطمئن شود که بیماری هورمونی دارد یا خیر؟

در بیشتر کشورهای پیشرفته گروهی از پزشکان پس از فارغ‌التحصیلی چند سال ادامه تحصیل می‌دهند تا بتوانند به بیماران کمک کنند تا وقتی دچار علائم بیماری می‌شوند در اولین قدم مداوایشان کرده و فقط در صورتی که دچار مشکل شدید یا غامضی ‌شدند به متخصص مربوط ارجاع داده شوند.

این پزشکان در بیشتر کشورهای اروپایی به عنوان پزشک عمومی خوانده می‌شوند. به عبارت دیگر پزشک عمومی اروپایی کسی است که پس از فارغ‌التحصیلی از دانشکده پزشکی دوره‌ای سه، چهار ساله را به عنوان تخصص عمومی گذرانده است.

این پزشکان قادرند بیماری‌های مختلف را در قدم اول تشخیص داده و به متخصص مربوط ارجاع دهند. البته این نوع تخصص در کشورهای آمریکایی به عنوان پزشکی خانواده خوانده می‌شود.

اکنون به مثال خودمان بازگردیم: خانمی که دچار پرمویی شده به پزشک عمومی مراجعه خواهد کرد.

این پزشک دقیقا می‌داند که در کدام حالت پرمویی خطرناک است و نیازمند مراجعه به فوق‌تخصص غدد است و در چنین مواردی می‌توان به بیمار اطمینان داد که مشکل پرمویی‌اش شدید نیست و با روش‌های عادی قابل درمان است.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد