جام جم آنلاین گزارش میدهد
در واقع سنتهای اجتماعی برآمده از مناسبات رمضانی این تجربه فردی را به موقعیت اجتماعی پیوند میزند و واجد یک نوع همبستگی و همدلی جمعی است که کارگردان تلهفیلم «رمضان آن سال» از این ظرفیت و سویه جمعی در طرح و روایت خود استفاده میکند و در واقع در آیینه رمضان، صورت و الگویی از سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی را صورتبندی میکند. این تله درباره خانمی به نام مریم است که برخلاف نظر برادر، قصد دارد مراسم یادبود مادرش را در خانه پدری و با حضور همه اقوام و همسایهها برگزار کند، اما با موانعی برای اجرا شدن این تصمیم مواجه میشود.
تمهیدی که یک قصه تکخطی و ساده را به واسطه همین موانع به فرآیندی تعلیقآفرین بدل کرده و از طریق کشمکشهای درونی و فراز و فرودهایی که برای انجام یک مراسم و آیین خانوادگی شکل میدهد، هم ریتم و ضرباهنگ قصه را کنترل میکند و هم از یکنواختی و یکدستی لحن داستان جلوگیری کرده و التهاب نهفته در ذات قصه را به فرم و ساختار روایی اثر تعمیم میدهد. البته در این فرآیند، شلوغی و گاه در هم تنیدگی قصه و شخصیتهای متعدد آن باعث شلوغی و گاه شلختگی صوری میشود، اما در ذیل نظام معنایی اثر که الگوی زندگی ایرانی ـ اسلامی را مد نظر دارد همه این پراکندگیها به وحدت بدل شده و خردهقصهها و روایتها به روایتی یگانه و کلان بدل میشود. این اتفاق البته پیش از اجرا و کارگردانی در فیلمنامهکار رخ میدهد و نویسنده تکلیف هریک از این داستانکها و خردهشخصیتهای قصه را در متن روشن میکند.
نکته جالبی که از همبستگی فرم و محتوا در فیلم رمضان آن سال خبر میدهد اینکه این اثر شلوغ از حیث شرایط تولید و ساختار اجرایی با مضمون و درونمایه اثر که مفاهیمی مثل تعاون و همکاری و روابط صمیمانه آدمها را به تصویر میکشد، ارتباط داشته و این همبستگی و تعاون چه در درون فیلم و موقعیت درام بین شخصیتها و نقشها رخ میدهد و چه در حوزه بیرونی فیلم و میان اعضا و عوامل قصه برای بازنمایی و اجرای آن. فضای فیلم ایرانی است و روابط آدمها در آنچه در موقعیتهای دوستی و همدلی چه دشمنیها و دلخوریهای خانوادگی ملموس و قابل درک بوده و امکان همذاتپنداری مخاطب را با خود همراه دارد. به نوعی میتوان گفت رمضان آن سال به فیلم و سریالهای دهه 60 شباهت داشته و حتی سبک زندگی و مناسبتهای آن واجد یک نوع حس نوستالژی برای مخاطبان میانسالی است که این فضاها و زندگیها را تجربه کردهاند. یک نوع زندگی جمعی همگرایانه که با وجود اختلافنظرهایی که بین افراد وجود داشت، اما در نهایت به حمایت و پشتیبانی از هم ختم شده و همدلی و وحدت افراد را نهادینه میکرد. در این تله تا پایان قصه هر کدام از آدمها تحت تاثیر زندگی و دیدگاههای مختلف خود، با یکدیگر کشمکش دارند؛ اما باوجود همه این قضایا در نهایت مخاطب شاهد یک همسویی و همدلی و وحدت درونی بین افراد خواهد بود.
به عبارت دیگر، وحدت در عین کثرت به عنوان یک صورت منطقی ـ فلسفی در اینجا به ساحت خانواده تعمیم پیدا کرده و سویه عینی پیدا میکند. آنچه ما امروز در خانوادههای ایرانی به آن نیاز داریم حفظ استقلال و فردیت آدمها در عین همدلی و همبستگی جمعی است که هر کدام از این ویژگیها نشانه و شاخص خانواده سنتی و مدرن است که در اولی همبستگی جمعی و در دومی هویت فردی اولویت داشته و اکنون در اینجا به وحدت میرسند تا الگوی خانواده ایرانی ـ اسلامی در پس این قصه به تصویر کشیده شده و معرفی شود، خانوادهای که در عین همدلی و اتحاد و همکاری از دلبستگیهای فردی و استقلالطلبیها فردیت یافته جلوگیری نمیکند و این همان الگو و شمایلی از سبک زندگی مطلوبی است که رمضان آن سال به تصویر میکشد.
رمضان آن سال یک ملودرام ایرانی است که تصویر روشنی از غم و شادی و اشک و لبخندههای زندگی ایرانی را در مناسک مهمانی بازنمایی کرده و از این حیث شباهتهایی با فیلم مهمان مامان دارد و گاه برخی سکانسها تداعیگر آن فیلم است.
ضمن این که از مفهوم رمضان برای تبیین مفهوم مهمانی بخوبی استفاده شده و تداعیگر آن است. در واقع ضیافت الهی به مهمانی عرفی پیوند میخورد تا از این المان و نشانهها برای تبیین سوژه استفاده شود. سوژهای که قرار است سبک زندگی خانواده ایرانی و همراهی و همبستگیهای آنها را به تصویر کشیده و بار دیگر به مخاطب فراموشکار یادآوری کند.
سیدرضا صائمی / جامجم
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان