اکران عید فطر در شیار بی‌مهری

به گزارش جام‌جم، در حالی که نرگس آبیار کارگردان و محمدحسین قاسمی تهیه‌کننده فیلم موفق «شیار 143» پیشتر نسبت به اکران این اثر در عید فطر ابراز امیدواری کرده بودند و خبر از نمایش قطعی آن در یکی از بهترین فصول اکران می‌دادند، اما با نزدیک‌تر شدن به ماه رمضان و تکمیل شدن پازل اکران عیدفطر، اثری از این فیلم در میان هیچ کدام از فیلم‌های سرگروه‌های سینمایی به چشم نمی‌خورد.

نرگس آبیار در روزهای گذشته وقتی دید فیلمش جایی بین آثار اکران عید فطر ندارد، نسبت به این بی‌مهری واکنش نشان داد و قاسمی تهیه‌کننده فیلم هم طی یادداشتی که در رسانه‌ها منتشر شده بود، ضمن ابراز گلایه از بلاتکلیفی اثرش اظهار کرد: زمان اکران «شیار 143» وابسته شده به این‌که فیلمی از گردونه رقابت اکران عید فطر خارج شود و از پرده پایین بیاید تا این فیلم بر پرده سینماهای ایران نقش ببندد. بیشتر از این واهمه دارم مسیری را که با خون دل از سال گذشته در آن حرکت کرده‌ایم، به پایان نرسانیم. شرمندگی‌اش برای من می‌ماند که نماینده خوبی برای نسلی که رمز ماندگاریمان شدند، نبودم.

حاشیه‌های به وجود آمده برای فیلمی که اثر برگزیده جشنواره فجر شده و بارها در اکران‌های خصوصی مورد تحسین اهالی سینما، منتقدان و تماشاگران قرار گرفته است، بار دیگر این پرسش را در اذهان پدید می‌آورد که چرا آثار ارزشی و دغدغه مندی همچون «شیار 143» با وجود مقبولیت و محبوبیت و حتی دریافت سیمرغ بهترین فیلم مردمی جشنواره فجر راهی به فصول طلایی اکران پیدا نمی‌کنند؟ اتفاقی که فقط منحصر به فیلم آبیار نیست و پیشتر درباره «ملکه» نیز رخ داده بود و باعث شد محمدعلی باشه‌آهنگر سازنده آن اثر بحث مافیای اکران سینمای ایران را مطرح کند.

برای پیگیری ماجرای اکران این فیلم و صحت و چند و چون آن سراغ سخنگوی شورای صنفی نمایش، مدیر سینما آزادی، موسسه پخش فیلمیران و پرویز شیخ طادی کارگردان سینما رفتیم و نظر آنها را در این باره جویا شدیم.

سخنگوی شورای صنفی نمایش با مردود دانستن بحث دست‌های پشت پرده برای اکران «شیار 143»، توپ را در زمین پخش‌کننده اثر انداخت و گفت: پخش کننده این فیلم موسسه فیلمیران است و خود آنها باید پیگیر انعقاد قرارداد فیلم با سرگروه سینمایی باشند.

غلامرضا فرجی در پاسخ به این پرسش که آیا چنین فیلم برگزیده و ارزشمندی از یارانه فرهنگی و حمایت‌های شورای صنفی نمایش برخوردار خواهد بود یا نه، نیز بیان کرد: معمولا تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار فیلم دغدغه‌ای برای اکران اثرش دارد و درباره نحوه اکران فیلمش با یک موسسه پخش وارد مذاکره می‌شود. شورای صنفی نمایش در این بخش هیچ دخالتی ندارد، بحث حمایت از اثر در زمان اکران آن مطرح می‌شود و آن زمان است که شورا وارد عمل خواهد شد.

امیر قطبی از موسسه فیلمیران که پخش «شیار 143» را به عهده دارد، درخصوص اکران این فیلم گفت: هنوز در حال رایزنی هستیم تا این فیلم را در نوبت اول اکران عید فطر به نمایش درآوریم و تکلیف نمایش آن در چند روز آینده مشخص خواهد شد.

او با ابراز امیدواری نسبت به اکران این فیلم تحسین شده اذعان کرد: آنچه مسلم است، شیار 143 حتما در سینمای سرگروه اکران خواهد شد. مگر می‌شود این فیلم خاص و خوب سرگروه نداشته باشد؟

این در حالی است که مدیر سینما آزادی از قطعی شدن نمایش شیار 143 در اکران دوم عید فطر خبر داد و گفت: این فیلم با سرگروه آزادی قرارداد اکران دوم عید فطر را منعقد کرده است که این قرارداد الان در دفتر فیلمیران (موسسه پخش‌کننده اثر) وجود دارد. رضا سعیدی‌پور درخصوص این‌که چرا اکران اول عید فطر نصیب این فیلم نشده است، توضیح داد: وقتی یک دفتر پخش با سینمایی قرارداد می‌بندد، نشان از توافق طرفین دارد. درباره این فیلم پخش‌کننده به این نتیجه رسیده است که آن را در نوبت دوم نمایش عید فطر اکران کند.

نگاه متضاد نظام سرمایه با ارزش‌ها

پرویز شیخ طادی، در گفت‌وگو با جام‌جم بی‌مهری نسبت به آثاری نظیر «شیار 143» را ناشی از یک تغییر رویکرد مهم و عمده دانست و گفت: وقتی یک نظام فرهنگی به نظام سرمایه‌داری و سرمایه محوری تبدیل می‌شود و سرمایه به جای اندیشه و فرهنگ تصمیم می‌گیرد، رخ دادن چنین اتفاقاتی طبیعی است.

این کارگردان سینما ادامه داد: سرمایه داری در فرهنگ مولفه‌هایی دارد که با ارزش‌های ما همخوانی ندارد. نظام سرمایه برای اکران تعریف‌هایی دارد که بر مبنای سلیقه مخاطب استوار است. درواقع این نظام با ابزارهایش سلیقه مخاطب را به سمت غرایز سوق می‌دهد و به تبع آن تولید و اکران بخشی از آثار سینمایی هم براساس این گرایش اتفاق می‌افتد. در چنین شرایطی است که بیشتر فیلم‌های اکران را آثار دختری و پسری خاص و کارهای سخیف و کوچه و بازاری به سبک و سیاق فیلمفارسی تشکیل می‌دهد.

شیخ‌طادی اکران این فیلم‌ها را منجر به افت سلیقه مخاطب دانست و افزود: نظام سرمایه اعتقاد دارد فیلم‌هایی از این دست‌ فروش دارد و در عوض از آثار ارزشی و دغدغه‌مند به عنوان فیلم‌هایی نفروش یاد می‌کند.

سازنده «روزهای زندگی» بیان کرد: این پول محوری باعث شده است، فیلم‌های ارزشمند باوجود شایستگی اکران نشوند یا اکران‌های سوخته را دراختیار آنها قرار دهند.

او استفاده از حمایت دولتی و یارانه فرهنگی برای پشتیبانی از آثاری مثل شیار 143 را مناسب ندانست و گفت: باید نگاه‌ها در زمینه سیاستگذاری‌ها تغییر کند و رویکرد نسبت به فرهنگ و تاثیرات سینما اصلاح شود. رویکردهای درست از اتاق فکرهاست که شکل می‌گیرد و منافع ملی، اخلاقی و اسلامی کشور را لحاظ و تامین می‌کند. تا زمانی که این تغییر رویکرد اتفاق نیفتد ما با همین کمک‌ها و صدقه‌ها مواجه‌ایم که تاکنون نتیجه بخش نبوده و راه به جایی نبرده است.