برای آنان که بازی خوردند

یکی از مقامات دستگاه سیاست خارجی دولت آمریکا در گفت‌وگو با رسانه‌های خارجی اظهار کرد که آمریکا به‌دلایلی می‌خواهد ممنوعیت فروش تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را از فهرست تحریم‌ها خارج کند. این خبر دارای جنبه‌های سیاسی و فنی زیادی است که از موضوع این نوشتار خارج است، اما نکته قابل تامل دراین ماجرا درسی است که لغو این تحریم‌ها به متحدان آمریکا و آنان که با کوچک‌ترین اشاره‌ای بازار ایران را ترک می‌کنند، می‌آموزد.

همه می‌دانیم که تحریم ایران صحبت امروز و دیروز نیست و افت و خیز در این تحریم‌ها همیشه بوده و هست.

این تحریم‌ها هم هرچه باشد دیر یا زود حل و فصل خواهد شد و بنا به هر شرایطی بازار و اقتصاد و تجارت ایران راه عادی خود را از سرخواهد گرفت.

اما آن روز، وقت آغاز دور جدیدی از داد و ستد بین ایران و بسیاری از کشورها و شرکت‌هاست؛ دوری که شرکت‌ها براساس رویه قبلی که در دوران تحریم‌ها با ایران داشته‌اند صداقت‌سنجی شده و ورود مجدد آنان به بازار ایران مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

در آن روز دیگر فقط معادله سود و زیان برای ایران مطرح نخواهد بود و دستگاه اقتصادی کشور ـ حال هر دولتی که بر سر کار باشد ـ با نگاهی به گذشته، فروشنده‌ها را انتخاب خواهد کرد. یعنی شرکت‌ها و کشورهایی که با یک اشاره آمریکا بساط خود را از ایران جمع کرده و گفتند به‌دلیل شرایط موجود امکان ادامه همکاری با ایران را ندارند، باید بدانند روزی که اربابانشان براساس همان قاعده سود و زیان تغییر مسیر داده و روابط تجاری با ایران را آزاد کنند، آنان دیگر جایی در ایران ندارند.

این شرکت‌ها باید بدانند اصلی‌ترین موضوع برای همکاری اقتصادی با ایران فقط سود زیان نیست، بلکه موضوع صداقت و حمایت در روزهای سخت است که می‌تواند بازار چند 10میلیونی ایران را مستعد همکاری آنان نگه دارد.

این فعالان باید بدانند امروز ایران با پرداخت هر هزینه‌ای، بهای این همکاری نکردن‌‌ها را جبران می‌کند، اما فردا تعیین‌کننده سمت برنده و بازنده این بازی ایران خواهد بود و بازارش لذا امیدواریم شرکت‌های خارجی از این چرخش‌های غیرمنتظره آمریکا درس بگیرند و خود را قربانی بازی ای نکنند که در نهایت بازنده آن خواهند بود.

اما از سوی دیگر مسئولان و سیاستگذاران داخلی هستند که باید به این موضوع فکر کنند و برای شرکت‌های خارجی که به هر نحو از ارائه خدمات در دوران تحریم به ایران سر باز می‌زنند محدودیت‌هایی اعمال و به آنها رسما اعلام کنند که در فهرست سیاه تجارت با ایران قرار خواهند گرفت.

اگر چنین شود مدیران شرکت‌های بزرگ و کوچک خارجی که خروجشان از ایران برای ملت هزینه به بار آورده است حساب کار خود را خواهند کرد و مجبور به عاقلانه اندیشیدن خواهند شد و دست آخر این‌که اقتصاد مقاومتی یعنی از اقدامات دشمن نترسیم و آنها را با استراتژی فعال و خردمندانه خود مغلوب کنیم.

سعید نوری آزاد - گروه اقتصاد