ترانه‌های عاشقانه، از دیروز تا امروز

در پاسخ به این سوال که کدام ترانه عاشقانه را دوست دارید؟ خیلی‌ها بدون لحظه‌ای درنگ گفتند: «تو ای پری کجایی؟» ترانه‌ای که سروده شاعر بزرگ کشورمان هوشنگ ابتهاج است و آهنگسازی آن را زنده‌یاد همایون خرم انجام داده است.

بعد هم در سال 52 حسین قوامی آن را خوانده است. از آن زمان تاکنون هم خوانندگانی چون محمد اصفهانی و علیرضا قربانی آن را بازخوانی کرده‌اند.

همایون خرم در آهنگسازی این ترانه دستگاه مورد علاقه‌اش ـ همایون ـ را انتخاب کرده است و روانی و لطافت این دستگاه هم به خودی خود بر زیبایی و جذابیت آن افزوده و در ذهن شنوندگان ماندگارش کرده است.

یادگاری از دوست

«یادگار دوست» شهرام ناظری یکی از کارهایی است که هنوز هم شنیده می‌شود. این قطعه که در آلبومی به همین نام منتشر شده است، با آهنگسازی کامبیز روشن‌روان به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولد مولوی منتشر شده بود و توانست شعر « با غم عشق تو دلم کار افتاد...» را در ذهن مردم ماندگار کند.

«شیدایی» مشکاتیان

تصنیف «شیدایی» ساخته زنده‌یاد استاد پرویز مشکاتیان است که با سنتورنوازی فوق‌العاده استاد به یکی از ماندگارترین نغمه‌ها تبدیل و در آلبوم موسیقی «در آستان جانان» هم منتشر شده است.

تصنیف شیدایی براساس یکی از شعرهای زیبای حافظ است که هنوز هم برای همه ایرانی‌ها آشناست و کلمه کلمه‌اش را دوست دارند.

«الهه ناز» بنان

از سال 1333 که از رادیو پخش شد تا همین امروز ترانه‌ای پرطرفدار ماده است، آنقدر که هنوز هم خیلی‌ها زیر لب زمزمه‌اش کنند و بخوانند «باز ای الهه ناز... با دل من بساز» و هرجا هم آهنگ این ترانه را بشنوند، حسی نوستالژیک خواهند داشت؛ البته اغلب شنوندگان هم فقط مرحوم غلامحسین بنان، خواننده این قطعه به‌یادماندنی را می‌شناسند و نمی‌دانند آهنگساز این اثر اکبر محسنی و سراینده شعر آن، کریم فکور بوده است.

روح‌الله خالقی که رهبر ارکستر انجمن موسیقی ملی بوده هم این کار را برای اجرای بنان در همراهی با این ارکستر تنظیم کرده است.

گرچه بسیاری از صاحب‌نظران ترانه الهه ناز را از برخی ظرایف فنی و هنری عاری دانسته‌اند، اما این تصنیف - چه در زمان اجرای نخست خود و چه طی دهه‌های بعد- همواره از جمله ترانه‌های محبوب و پرطرفدار ایرانی محسوب می‌شده ‌است.

این اثر هم از جمله کارهایی است که بعدها از سوی خوانندگان مختلف و حتی خوانندگان لس‌آنجلسی خوانده شد، اما هرگز نتوانستند موفقیت بنان را کسب کنند.

سلام آخر

اغلب آثار موسیقی پاپ زود کهنه می‌شوند و به خاطره‌ها می‌پیوندند و به همین دلیل در این نوع موسیقی آثار معدودی را می‌توان جزو ترانه‌های ماندگار دانست.

«سلام آخر» با صدای احسان خواجه‌امیری و با ترانه بسیار زیبای اهورا ایمان یکی از این کارهاست که اگر موفقیت عمده آن را به سبب ترانه زیبای اهورا ایمان بدانیم، بی‌انصافی نکرده‌ایم.

این ترانه در سال 86 منتشر شده و هنوز هم جزو ترانه‌های محبوب مردم است. همین موضوع می‌تواند هشداری باشد برای خوانندگان پاپ که این روزها خودشان ترانه‌سرا شده‌اند و سعی می‌کنند کمتر از ترانه‌سرایان برجسته استفاده کنند!

هوای گریه

تصنیف زیبا، دلنشین و پرطرفدار «هوای گریه» با صدای گرم همایون شجریان، آهنگسازی محمدجواد ضرابیان و شعر سیمین بهبهانی هم این سال‌ها برای همه ما آشناست و هرچند مدت کوتاهی از عمر این اثر نمی‌گذرد، اما توانسته از میان تعداد زیاد آثاری که این روزها تولید شده و به دست فراموشی سپرده می‌شود، پیشی بگیرد و در ذهن مخاطبان موسیقی امروز ماندگار شود و همیشه برایشان رنگ و بویی آشنا داشته باشد؛ البته تصنیف است، نه ترانه. 

«صیاد» افتخاری

علیرضا افتخاری هم هرچند طی سال‌های گذشته فعالیت چشمگیری نداشته است، اما چند اثر فراموش نشدنی دارد که هرچند از نظر منتقدان موسیقی در جایگاه بالایی نباشد، اما مردم آنها را دوست دارند.

یکی از این کارها «نیلوفرانه» نام دارد و شاید به واسطه این‌که سال‌ها از تلویزیون پخش شده، در ذهن مردم ماندگار است. او قطعه دیگری را هم به نام صیاد دارد که با شعری از مهدی عابدینی و آهنگسازی محمدرضا چراغعلی ساخته شده است. صیاد هم یکی از عاشقانه‌هایی است که هنوز مورد علاقه مردم است.

آهای خوشگل عاشق

چند سال پیش فریدون آسرایی هم قطعه «گل هیاهو» را منتشر کرد. این قطعه هنوز هم برای همه آشناست و البته آن را با نامی که خودشان دوست دارند، می‌شناسند و می‌گویند «آهای خوشگل عاشق» را شنیده‌ای؟

ناشناخته بودن خواننده در هنگام انتشار این قطعه و صدای نرم و دلنشین او در تبدیل آن به یک موسیقی نوستالوژیک نقش مهمی را ایفا کرد، چنان‌که حتی موزیک بی کلام این قطعه نیز هواداران بسیاری یافت و خیلی ها در آن زمان آن را به عنوان صدای زنگ گوشی همراه خود برگزیدند.

شعر این قطعه را رضا جزء مطلب تبریزی سروده و آهنگسازی‌اش را آسرایی انجام داده است.

«پرواز» آریان

گفتی می‌خوام رو ابرا همدم ستاره‌ها شم‌/‌ تو تک‌سوار عاشق، من پری قصه‌ها شم‌/‌ گفتم به جای شعر و قصه‌های بچگونه‌/‌ باهم بیا بسازیم زندگی رو عاشقونه‌/‌ ما دو بال پرواز مرغ عشقیم، پرمی‌گیریم تا اوج آسمون‌ها...

سال‌ها از انتشار آهنگ پرواز می‌گذرد، اما مردم هنوز هم در کنسرت‌های گروه آریان از آنها می‌خواهند این قطعه را برایشان اجرا کنند. ترانه این اثر را علی پهلوان و نینف امیرخاص سروده‌اند و سیامک خواهانی آهنگسازی آن را انجام داده است. این کار چندی پیش ریمیکس هم شد و روی سایت‌های موسیقی قرار گرفت.

عاشقانه تلخ چاوشی

تو چنگ ابرای بهار افتادم و در نمیام‌/‌ چشمامو سرزنش نکن. از پسشون برنمیام‌/‌ پیر شدم تو این قفس. یه کم بهم نفس بده‌/ رحم و مروتت کجاست. جوونیامو پس بده‌/‌ فکر نمی‌کردم بذاری‌/‌ زارو زمینگیر بشم‌/‌ فکر نمی‌کردم که یه روز‌/‌ این جوری تحقیر بشم...

این ترانه هم برای خیلی‌ها آشناست. «قله خوشبختی» یکی از ترانه‌هایی است که محسن چاوشی در نخستین آلبوم رسمی او «یک شاخه نیلوفر» در سال 87 منتشر کرد. این قطعه هنوز هم با همه تلخی‌اش برای بسیاری ترانه‌ای عاشقانه و به‌یادماندنی است.